Nima uchun Toshkentda zilzila vaqtida samolyot birinchi martadayoq qo‘na olmadi?

Uzbekistan Airports 6-oktyabrga o‘tar kechasi Toshkentda sodir bo‘lgan zilzila vaqtida Moskvadan uchgan samolyot nima uchun ikkinchi aylanishga ketganiga izoh berdi.

Qo‘nishga kirish paytida dispetcherning ko‘rsatmasiga binoan ikkinchi aylanaga chiqib ketdi. Bunday qaror standart xavfsizlik protsedurasi hisoblanadi. Qo‘shimcha aylanishdan so‘ng samolyot mahalliy vaqt bilan soat 01:50 da Toshkent aeroportiga eson-omon qo‘ndi.

“Ikkinchi aylanaga chiqish” — bu joriy tushish to‘xtatilgandan keyin kechiktirilgan qo‘nishga urinish. Zilzila paytida quyidagilar sodir bo‘lishi mumkin:

• tasmadagi yoriqlar, siljishlar, to‘kilmalar — bu holda tasma yaroqsiz bo‘lishi mumkin;
• radiolokatsiya, meteorologiya va yorug‘lik-signal asbob-uskunalarining siljishi va shikastlanishi;
• vayronalar, o‘pirilishlar, to‘siqlar;
• aloqa yoki navigatsiya tizimlaridagi nosozliklar.

Agar qo‘nish paytida yer osti silkinishlari sezilsa, uchuvchi yoki dispetcher manyovrni to‘xtatishga va ikkinchi aylanishga ketishga qaror qilishi mumkin. Bunday chora aerodromning xavfsizligiga ishonch hosil qilish imkonini beradi va quruqlikdagi xizmatlarga uchish-qo‘nish yo‘lagi va jihozlarning holatini tekshirishga vaqt beradi.

Zilziladan so‘ng tegishli xizmatlar xodimlari tomonidan tezkorlik bilan uchish-qo‘nish yo‘laklari, rul yo‘laklari va aerodromga o‘rnatilgan uskunalar shikastlanish ehtimoli bo‘yicha tekshiruv o‘tkazilmoqda. Tekshiruv yakunlangunga qadar havo kemalarini qabul qilish va chiqarish bo‘yicha vaqtinchalik cheklovlar joriy etiladi, aerodromning yaroqliligi tasdiqlangandan so‘ng esa parvozlar odatdagi tartibda davom ettiriladi. Zilzila paytida ikkinchi davrga o‘tish nafaqat mantiqiy xavfsizlik chorasi, balki ICAO xalqaro qoidalari va standartlari, Xalqaro aviatsiya ma’lumotnomalari, aviakompaniyalarning ichki hujjatlari, aviadispetcherlar yo‘riqnomalari va aeroportlar uchun xavfsizlik bo‘yicha qo‘llanmalarda belgilangan normalardir, — deya tushuntirdi Uzbekistan Airports aerodromlardan foydalanish boshqarmasi.

Shunday qilib, zilzila sodir bo‘lganda ikkinchi davrga o‘tish haqida alohida qoida yo‘q. Biroq, umumiy xavfsizlik me’yorlari mavjud: agar qo‘nish paytida beqaror yoki potentsial xavfli sharoitlar yuzaga kelsa, ekipaj qo‘nishni to‘xtatishi va ikkinchi aylanishga ketishning standart protsedurasini bajarishi kerak.