10-dekabrdan boshlab Toshkent va yana 15 ta shaharda DMED platformasida “Elektron retsept” tizimini joriy etish bo‘yicha eksperiment boshlanadi, deyiladi Vazirlar Mahkamasi qarorida.
Hujjatga ko‘ra, 2026-yil oxiriga qadar mamlakatdagi barcha tibbiyot muassasalari va dorixonalarni tizimga ulash rejalashtirilgan. 2027-yil yanvar oyidan boshlab elektron retseptlarga to‘liq o‘tish majburiy bo‘ladi.
Tizim quyidagicha ishlaydi: bemor shifokor qabulidan o‘tadi, shifokor elektron tibbiyot kartasiga retseptlarni kiritadi. Ushbu ma’lumotlar asosida QR-kod va elektron imzo bilan retsept shakllantiriladi. Dorixonaga murojaat qilinganda, farmatsevt retseptni tekshiradi va tizimda dori vositasining berilishini qayd etadi. Zarur bo‘lsa, shifokor retseptni qog‘ozga bosib chiqarishi mumkin.
Bemorlar uchun kasalxonadan chiqqandan so‘ng retseptlar kasalxonadan chiqish yoki kasallik tarixida ko‘rsatilgan dorilarga, qabul qilish muddatlari albatta ko‘rsatilgan holda rasmiylashtiriladi. Retseptda quyidagilar bo‘ladi:
- tibbiyot tashkiloti va litsenziya ma’lumotlari;
- bemor to‘g‘risidagi ma’lumotlar (JSHSHIR, F.I.O., tug‘ilgan sanasi);
- XKT bo‘yicha tashxis;
- dori vositasining nomi, dozasi, sxemasi va qabul qilish davomiyligi;
- retsept raqami va berilgan sanasi;
- davolovchi vrach ma’lumotlari.
Faqat O‘zbekistonda ro‘yxatdan o‘tgan dori vositalarini tarqatishga ruxsat beriladi. Farmatsevtlar dori vositasining seriyasini, yaroqlilik muddatini va partiyasini qayd etadilar. Shifokorlar dorilar harakatini onlayn kuzatishlari mumkin bo‘ladi. Tibbiy ko‘rsatmalarsiz, ro‘yxatdan o‘tkazilmagan preparatlar (orfan preparatlardan tashqari) va anesteziyalovchi vositalar uchun elektron retsept rasmiylashtirilmaydi.
Tibbiyot muassasalarida retseptlarning to‘g‘ri yuritilishini nazorat qilish Sog‘liqni saqlash vazirligiga, dorixonalarda — Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markaziga yuklatildi. Kuchli ta’sir qiluvchi va psixotrop dori vositalarini hisobga olish mexanizmini 2027-yil 1-yanvargacha ishlab chiqish rejalashtirilgan.
9-dekabr holatiga ko‘ra, mamlakatda 12 817 nomdagi retsept bo‘yicha dori vositalari, jumladan, antibiotiklar, gormonlar, psixotrop dori vositalari, shuningdek, analgin, diklofenak, askorbin kislotasi, 70% etil spirti, lidokain ro‘yxatdan o‘tkazilgan. Qayd etilishicha, yangi tizim dori vositalarini asossiz tayinlash holatlarini kamaytirish, polipragmaziyani cheklash, bozorning shaffofligini oshirish va kontrabanda mahsulotlari aylanmasini aniqlash imkonini beradi.
Eslatib o‘tamiz, O‘zbekistonda yuzdan ortiq fuqaro xavfli dorilar tufayli vafot etgan. Deputatlar dori vositalarining noqonuniy aylanmasi uchun javobgarlikni kuchaytiradigan qonun loyihasini qabul qildilar.
