Farg‘ona viloyatida gaz quyish shoxobchasida sodir bo‘lgan portlash aybdorlariga hukm o‘qildi

Farg‘onada yoqilg‘i quyish shoxobchasida propan sotuvini jihozlashga yordam bergan AYoQSH rahbari va uning to‘rt nafar sherigiga hukm o‘qildi, buning oqibatida hududda portlash sodir bo‘lib, 4 kishi, jumladan, ikki bola halok bo‘ldi, deb yozadi «Gazeta.uz» sud qaroriga tayanib.

Ma’lumotlarga ko‘ra, sudlanuvchilar kursisida «Farg‘ona Layli Naxor» xususiy korxonasi rahbari Mansur Matkarimov, O‘tkir Madaminov va Davron Xolmatov, shuningdek, hududda qurilish ishlarini olib borgan Bahodir Tojimatov o‘tirgan.

Sudda Farg‘ona korxonasi rahbari Layli Naxor 2024-yil yanvar oyida korxona ta’sischisi Azizxo‘ja Mavlonov bilan og‘zaki kelishuvga ko‘ra undan xususiy korxonani ijaraga olib, mustaqil ravishda yoqilg‘i quyish shoxobchasida biznes yuritishni boshlaganini ma’lum qildi. Avgust oyida erkak benzin bilan birga propanni sotishni boshlashga qaror qildi, buning uchun yoqilg‘i quyish shoxobchasi hududida joy tayyorladi, ta’mirlash ishlarini olib bordi, yangi uskunalarni o‘rnatdi va barcha kerakli narsalarni, shu jumladan uchta propan idishini olib keldi.

Shundan so‘ng men propan uchun idishlar va boshqa uskunalarni o‘rnatishni boshladim. Buning uchun tanishim, mutaxassis Bahodir Tojimatov ishchilar bilan birga uch oy davomida AYOQShga kelib, ishlarni bajardi. 2024-yil noyabr oyi oxirida ular barcha ishlarni yakunlab, menga propan quyish shoxobchasini topshirishdi. «O‘zgazstandart» va boshqa davlat idoralarida tekshiruv o‘tkazmaganman. Lekin Davlat xizmatlari markazi orqali tekshiruvga ariza bergan. Yonilg‘i quyish uskunalari va sig‘imlar uchun kim, qachon va qanday hujjatlarni rasmiylashtirgan – eslay olmayman, – dedi erkak sudda.

AYQSH rahbarining so‘zlariga ko‘ra, ta’sischi Azizxo‘ja Mavlonov sodir bo‘layotgan voqealardan bexabar bo‘lgan. Mansur Matkarimov propan sotishni 2024-yil 24-noyabrda boshlagan. Ijtimoiy tarmoqlarda propan sotuvchilarining kontaktlarini topib, erkak ular bilan shartnoma imzolagan va 10 tonna gaz buyurtma qilgan. Erkakning aytishicha, buyurtma qilingan gaz yoqilg‘i quyish shoxobchasiga olib kelinganida, uni idishlarga quyishgan.

Kompressorni o‘chirib, kassa tomon yurgan edim, to‘satdan portlash ovozi eshitildi. U darhol odamlarni tezroq xavfsiz joyga olib chiqish uchun baland ovozda chaqira boshladi. Ammo odamlar, aksincha, xavfli hududga qayta boshladi. Yaqinlashtirmaslik uchun ular tomon yugurdim. Shuning uchun yong‘in boshlanganini ko‘rmadim. Yo‘lning narigi tomonida yonayotgan odamni ko‘rdim, yong‘in o‘chirgichni olib kelish uchun yoqilg‘i quyish shoxobchasiga yugurdim va uni o‘chirdim. Keyin baqirib, tez yordam chaqirishni so‘radi. Keyin nima bo‘lgani esimda yo‘q, shok holatida edim,» – dedi AYQSH rahbari.

Yakunda Mansur Matkarimov jabrlanganlar va ularning oila a’zolaridan kechirim so‘rab, voqealarning bunday tugashini istamaganini, shuningdek, yetkazilgan zararni imkon qadar qoplaganini ta’kidladi. Erkak suddan jazoni yengillashtirishni so‘radi. Natijada jinoyat ishlari bo‘yicha Farg‘ona tuman sudi Mansur Matkarimovni Jinoyat kodeksining quyidagi moddalari bilan aybdor deb topdi:

• 190-moddaning 5-qismi (litsenziyalanishi lozim bo‘lgan faoliyat bilan litsenziyasiz shug‘ullanib, juda ko‘p miqdorda daromad olish);
• 228-modda 2-qismining «b» bandi (bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirib hujjatlarni, shtamplarni, muhrlarni, blankalarni tayyorlash, qalbakilashtirish, ularni o‘tkazish yoki ulardan foydalanish);
• 257-modda 2-qismining «a,» «b» bandlari (odam o‘limiga sabab bo‘lgan mehnatni muhofaza qilish qoidalarini buzish; boshqa og‘ir oqibatlar);
• 259-modda 2-qismining «a,» «b» bandlari (odam o‘limiga sabab bo‘lgan yong‘in xavfsizligi qoidalarini buzish; boshqa og‘ir oqibatlar).

Sud unga 3 yil muddatga tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanish huquqidan mahrum qilgan holda 5 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinladi. O‘tkir Madaminov va Davron Xolmatov ham soxta hujjatlar tayyorlashda aybdor deb topilib, tegishlicha 4 yil 3 oy va 3 yilga ozodlikdan mahrum etildi. Qurilish ishlarini bajargan Bahodir Tojimatov 4 yilga ozodlikni cheklash jazosiga hukm qilindi. Bundan tashqari, sud barcha mahkumlarni davlat organlari va korxonalarida moddiy javobgarlik va rahbarlik faoliyati bilan bog‘liq lavozimlarni egallash huquqidan mahrum qildi.

Bundan tashqari, sud Mansur Matkarimovga portlash oqibatida halok bo‘lgan to‘rt nafar fuqaroning qonuniy vakillariga har biriga 310,27 mln so‘mdan (25 ming dollardan) jami 1,24 mlrd so‘m ma’naviy zarar to‘lash, shuningdek, 12 nafar fuqaroviy da’vogar foydasiga 2,358 mlrd so‘m moddiy zararni qoplash majburiyatini yukladi.

Shuningdek, baholovchi kompaniya 96 ming dollarlik BMW X3 avtomobiliga 650,8 mln so‘m (52,4 ming dollar), Kia K8 avtomobiliga 424,3 mln so‘m (34,2 ming dollar) moddiy zarar yetkazilganini aniqladi. Shu munosabat bilan sud Matkarimovdan ushbu mablag‘larni jabrlanganlar foydasiga undirish to‘g‘risida qaror chiqardi. Boshqa avtomobil va uy-joy egalariga ham sud kompensatsiya tayinladi.

Eslatib o‘tamiz, voqea 17 dekabr kuni sodir bo‘lgan. Portlash soat 13:43 da suyultirilgan gaz to‘kilayotgan vaqtda sodir bo‘lgan. Voqea joyiga o‘t o‘chiruvchilar soat 13:47 da yetib borib, yong‘in o‘chog‘i soat 14:02 da qurshab olingan va soat 14:12 da to‘liq o‘chirilgan. Hodisa oqibatida bir kishi voqea joyida, yana uch kishi shifoxonada vafot etgan.

Holat yuzasidan Jinoyat kodeksining 257-moddasi 2-qismi «a» bandi (odam o‘limiga sabab bo‘lgan mehnatni muhofaza qilish qoidalarini buzish) va 259-moddasi 2-qismi «a» bandi (odam o‘limiga sabab bo‘lgan yong‘in xavfsizligi qoidalarini buzish) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Jinoyat ishi doirasida 5 nafar shaxs protsessual tartibda ushlangan.

Avvalroq Surxondaryoda gaz quyish shoxobchasida portlash sodir bo‘lgani haqida xabar berilgandi. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, hodisa oqibatida bir kishi halok bo‘lgan.