O‘zbekistonda kuydirgi kasalligi tarqalish ehtimoli bormi?

O‘zbekistonga qo‘shni davlatlarda hayvonlarning kuydirgi bilan kasallanish holatlari paydo bo‘ldi, odamlarda ham kasallanish holatlari qayd etildi: Qozog‘istonning ikkita aholi punktida 7 kishida kasallik tasdiqlangani sababli karantin joriy etildi. SES Epidemiologiya va o‘ta xavfli yuqumli kasalliklar bo‘limi boshlig‘i Farhod Qurbonbekov holat yuzasidan izoh berdi.

Ko‘pincha odam kasal hayvonni parvarish qilishda, veterinariya mutaxassislari ishtirokisiz go‘shtni so‘yish va maydalashda, yetarlicha termik ishlov berilmagan go‘shtni iste’mol qilishda kasallikni yuqtiradi.

Hatto kuydirgi kasalligidan o‘lgan hayvonlarning terisidan tayyorlangan mo‘ynali buyumlar orqali ham yuqishi mumkin. Hatto 100 darajada pishirilgan go‘sht ham xavfli bo‘lishi mumkin — faqat to‘liq qovurilgan, ichida pushti dog‘lari bo‘lmagan go‘sht xavfsiz hisoblanadi.

98-99 foiz hollarda kasallik teri shaklida namoyon bo‘lib, o‘z vaqtida davolansa, asoratsiz o‘tib ketadi. Biroq, og‘irroq shakllari ham mavjud — septik, ichak va o‘pka. Ular og‘ir kechadi va ko‘pincha o‘lim bilan tugaydi.

Teri shaklining o‘ziga xos belgilari:

• yarada og‘riq yo‘qligi (agar ikkilamchi infeksiya qo‘shilmagan bo‘lsa);
• yara yuzasida ko‘mirga o‘xshash qora po‘stloq;
• yara atrofida qizarish va shish;
• yaqin atrofdagi limfa tugunlarining yallig‘lanishi;
• yara atrofida pufakchali toshmalar paydo bo‘lishi.

O‘zbekistonda kasallikka zarracha shubha tug‘ilganda o‘z vaqtida tashxis qo‘yish va davolash uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Potensial xavfli hududlarda tuproq namunalari olinib, muntazam ravishda laboratoriya tekshiruvlari o‘tkaziladi. Bundan tashqari, 55 ta chegara postida fuqarolar to‘liq tekshiruvdan o‘tkazilmoqda.

“Infeksiyaning mamlakat hududiga kirib kelishining oldini olish uchun barcha zarur choralar ko‘rilmoqda”, — dedi mutaxassis.

Bunday yaralar ko‘pincha tananing ochiq joylarida — qo‘llarda, oyoqlarda, yuzda, bo‘yinda paydo bo‘ladi. Bunday alomatlar paydo bo‘lganda darhol shifokorga murojaat qilish kerak. Qora po‘stloqni mustaqil ravishda olib tashlashga urinishlar teri shaklining septik shaklga o‘tishiga olib kelishi mumkin, bu ko‘pincha o‘lim bilan yakunlanadi.

Agar yara kasal hayvonlar bilan muloqotdan keyin paydo bo‘lgan bo‘lsa, zudlik bilan yaqin atrofdagi tibbiyot muassasasiga murojaat qilish kerak.

Kasallikning oldini olish uchun quyidagi choralarga qat’iy rioya qilish kerak:

• veterinariya mutaxassislari tomonidan uy hayvonlarini har yili kuydirgiga qarshi majburiy emlash;
• uy sharoitida chorva mollarini so‘yishni taqiqlash — faqat so‘yish punktlarida veterinar nazorati ostida;
• kasal hayvonni shoshilinch so‘yish zarur bo‘lgan taqdirda — faqat veterinariya vrachi ishtirokida;
• veterinariya xulosasisiz go‘sht, teri, bosh va ichki a’zolarni tarqatish va sotishni taqiqlash;
• kuydirgi kasalligiga shubha bo‘lsa, hayvonni so‘yish taqiqlanadi, murdalar yoqish yo‘li bilan yo‘q qilinadi;
• go‘shtni xususiy sotuvchilardan yoki ko‘chadan sotib olmaslik, faqat mahsulotlar tekshirilgan va xavfsiz bo‘lgan do‘konlar va rasmiy bozorlardan sotib olish.

“Agar so‘yishda ishtirok etgan odamning qo‘lida yoki boshqa joyida bir hafta ichida yara paydo bo‘lsa, darhol kasalxonaga murojaat qilish kerak. O‘zboshimchalik bilan davolanish xavfli va og‘ir oqibatlarga olib kelishi mumkin”, — deya ta’kidladi qo‘mita.