2026-yil 1-yanvardan O‘zbekistonda qonunchilik va ijtimoiy-siyosiy hayotda bir qator muhim o‘zgarishlar kutilmoqda. NOVA24 tahririyati an’anaviy ravishda mamlakatdagi eng muhim o‘zgarishlar haqida hikoya qiladi.

Elektr uchun to‘lovlar

Ozuqabop va moyli ekinlar yetishtiradigan xo‘jaliklarning nasoslari uchun elektr energiyasi xarajatlarining yarmi davlat byudjetidan qoplab beriladi.

Hisob-fakturalar tahlili

Tovarlarni yetkazib berishning yagona zanjiri bo‘yicha QQSni hisobga olishda tavakkalchilik darajasi bo‘yicha EHFni real vaqt rejimida avtomatlashtirilgan tahlil qilishning yangi tizimi ishlay boshlaydi. Bunda tavakkalchilik darajasi yuqori bo‘lgan hisobvaraq-fakturalar hisobot davrida rasmiylashtirilgan jami hisobvaraq-fakturalarning 10 foizidan ko‘p bo‘lmasligi lozim.

QQS

Qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisobga olish qoidalari tubdan o‘zgartiriladi. Barcha tadbirkorlik subyektlari 14 ta davlat organi uchun 105 turdagi majburiy hisobotlarni hisobot.gov.uz Yagona hisobot tizimi orqali yuborishlari mumkin bo‘ladi.

Tibbiyot

JSHDS yoki ijtimoiy soliq to‘lovchilar va fuqarolarning boshqa ayrim toifalari bepul rejali statsionar tibbiy yordam olishlari mumkin. Sog‘liqni saqlash vazirining buyrug‘i bilan imtiyozga ega bo‘lganlar uchun davolanish bepul bo‘lgan kasalliklar ro‘yxati tasdiqlandi.

To‘lovlar bo‘lmaydi

Homiladorlik va tug‘ish nafaqasi hamda “kasallik nafaqasi” to‘lash tizimi to‘liq bekor qilinadi. Ular davlat ijtimoiy sug‘urtasi doirasida tayinlanadi va to‘lanadi.

Zargarlar

Zargarlik buyumlarini ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchi tadbirkorlar daromadidan qat’i nazar, QQS to‘lovchisiga aylanadi. Shuningdek, ular ma’lum shartlarga rioya qilgan holda byudjetga to‘langan QQSning 80 foizini qaytarib olishlari mumkin bo‘ladi.

Aylanmadan soliq

Yillik aylanmasi 1 mlrd so‘mgacha bo‘lgan yakka tartibdagi tadbirkorlar va o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun aylanmadan olinadigan soliq stavkasi 1 foiz miqdorida belgilanadi.

QQSni kechiktirish

Tirik qoramol (TIF TN kodi 0102), qo‘y va echki (TIF TN kodi 0104) import qilinganda QQSni 180 kungacha (2027 yil yakuniga qadar) kechiktirib to‘lashga ruxsat beriladi. To‘langan QQSni qaytarish belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

Hujjatlar muddati

Davlat veterinariya xizmati nazorati ostidagi tovarlarni O‘zbekiston hududiga olib kirishda veterinariya ruxsatnomasi va sertifikati ikki baravar qisqartirilgan muddatda beriladi.

Chorvachilik

Chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqaruvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlarga em-xashak ekinlarini yetishtirish uchun yer uchastkalarini ijaraga olish huquqini qo‘lga kiritish uchun to‘lovni besh yil davomida teng ulushlarda amalga oshirishga ruxsat beriladi.

Zilzilabardoshlik

Tarixiy va madaniy meros obyektlarining zilzilabardoshligi monitoringi paydo bo‘ladi. Birinchi bosqichda Samarqanddagi Registon majmuasi, Buxorodagi Darvozaxona (Ark qal’asi), Xivadagi Ichan qal’a kabi mamlakatimizning turizm salohiyatini namoyish etuvchi obyektlarda monitoring o‘tkaziladi.

Tog‘li hududlarni kesib o‘tuvchi A-373 va M-39 avtomobil yo‘llari va ularga tutash temir yo‘llarda ko‘chki sodir bo‘lish ehtimoli yuqori bo‘lgan hududlarni doimiy radiolokatsion kosmik monitoring qilish boshlanadi.

Sun’iy intellekt yordamida seysmik xavfi yuqori bo‘lgan hududlarda kuchli zilzilalarni o‘rta va uzoq muddatli prognoz qilish imkoniyati paydo bo‘ladi. Birinchi bosqichda Toshkent tajribasi asosida tashkil etiladi.

Mahallalar reyestri

Fuqarolarning ijtimoiy yordam bo‘yicha murojaatlari, oilalar va aholi bo‘yicha ma’lumotlarni yuritish “Raqamli mahalla” platformasi orqali amalga oshiriladi. Buning uchun “Mahallalarning markazlashgan reyestri” ishga tushiriladi.

Chet elliklarni ro‘yxatga olish

Xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni yashash joyi bo‘yicha vaqtincha ro‘yxatga olish bir yilgacha bo‘lgan muddatga YaIDXP orqali amalga oshiriladi.

“Ochiq byudjet”

Deputatlar har bir okrugda aholi hayotiga eng ko‘p ta’sir ko‘rsatgan “Tashabbusli byudjet”ning ikkita loyihasini tanlab, ularni respublika byudjetidan majburiy moliyalashtirishlari mumkin.

Bandlik organlari

“Bandlik organlari — ish beruvchilarning hamkorlari” tamoyili joriy etiladi, bu bandlik organlari tomonidan ish beruvchilarga dastlab Toshkent shahrida, keyinchalik O‘zbekistonning barcha hududlarida amaliy bilim va ko‘nikmalarga ega mutaxassislarni topishda ko‘maklashishni nazarda tutadi.

Mehnat sohasi

“Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksi tomonidan ro‘yxatga olingan mehnat qonunchiligi buzilishini ish beruvchining ishtirokisiz ko‘rib chiqish va qonun buzilishi holatlari bo‘yicha elektron ma’muriy qaror qabul qilish tizimi paydo bo‘ladi.

Birinchi marta ishga qabul qilingan davlat xizmatchilari bilan mehnat shartnomasi dastlab bir yil muddatga tuziladi, keyinchalik — faoliyatning ijobiy natijalariga qarab nomuayyan muddatga uzaytiriladi.

Amaldorlar uchun SHT

Davlat xizmatchilari bir yilda bir marta tibbiy ko‘rikdan o‘tkaziladi, davlat idoralari oshxonalari autsorsingga beriladi. Talablardan biri sog‘lom ovqatlanishni joriy etish va inson salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan mahsulotlarni sotishni cheklashdir.

Subsidiyalar

Barcha hududlarda I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslarni ishga qabul qilgan yoki ishga qabul qilishga ko‘maklashgan tadbirkorlik subyektlariga 500 mln so‘mgacha subsidiya ajratiladi.

Havo monitorlari

Toshkent shahrida Ekologiya qo‘mitasi tomonidan atmosfera havosining ifloslanish darajasi va gidrometeorologik ma’lumotlar aks ettiriladigan maxsus monitor va tablolar o‘rnatiladi.

To‘siqsiz xarita

Nogironligi bo‘lgan shaxslarning harakatlanishi uchun to‘siqsiz muhit yaratilgan obyektlardan iborat “Interaktiv xarita” axborot tizimi ishga tushiriladi.