Toshkentda IIBB tezkor xodimlari ikki fuqaroni pul uchun o‘g‘irlab ketib, kaltakladi

Toshkentda IIBB tezkor xodimlari va ularning hamtovoqlari ikki fuqarodan 233 ming dollar miqdoridagi kriptovalyutani o‘g‘irlashgan. Ular jabrlanganlarga nisbatan kaltaklash, tahdid va bosim o‘tkazish orqali soxta iqrorlar olishgan. Bu haqda Kun.uz xabar bermoqda.

2024-yil 26-iyun kuni taxminan soat 14:00 da Mirobod tumani Afrosiyob ko‘chasidagi “Fistik” kafesiga fuqaro kiyimidagi uch nafar IIB xodimi kirdi. Ular M.Q. tushlik qilayotgan stol yoniga kelib, birga borishni talab qilishdi. Tezkor xodimlar darhol telefon va noutbuk solingan sumkani olib, uni yo‘l chetida turgan Nexia’ga o‘tqazishgan.

Qodirov notanish kishilardan xizmat guvohnomasini ko‘rsatishni so‘radi. Biroq ular bo‘limda ko‘rsatamiz, deb javob berishdi. Noma’lum shaxslar Toshkent shahar IIBB Jinoyat qidiruv boshqarmasi Giyohvand moddalar savdosiga qarshi kurashish bo‘limi kichik tezkor xodimlari Serikbay Kulanov, Maqsud Nazarov va Akjigit Pirmentayev bo‘lib chiqdi.

O‘tkir Umrqulov va Jalol Xayrullayev M.Q.ni topib, Jinoyat qidiruv boshqarmasiga olib kelish kerakligini aytib, manzilini berishdi. Biz ko‘rsatilgan manzilga yo‘l oldik. Ammo uning uyini topolmay, orqaga qaytayotganlarida, uni qahvaxonada ko‘rib qolishdi. Uni telefonga yozib olib, O‘tkir Umrqulovga yubordik va o‘sha odammi, deb so‘radik. Umrqulov tasdiqladi. Qodirovni qo‘lga olib, IIBB binosiga olib keldik. Shu payt Umrqulov bilan Xayrullayev kirib, uni 328-xonaga olib kirishdi. U yerda nima bo‘lganini eshitmadim, — dedi sudda Serikbay Kulanov.

O‘tkir Umrqulov va Jalol Xayrullayev shu bo‘limda o‘ta muhim ishlar bo‘yicha tezkor xodim lavozimida ishlagan. Ikkalasi ham 1989-yilda tug‘ilgan. 38 yoshli Anvar Po‘latov ushbu bo‘linmaning katta tezkor xodimi edi. M. Q.ni 328-xonaga olib kirishgach, O‘tkir Umrqulov va Anvar Po‘latov uni so‘roq qila boshlashdi.

Umrqulov Qodirov nima uchun olib kelinganini biladimi, deb so‘radi. Qo‘lga olingan shaxs bilmasligini aytdi. Shunda Umrqulov unga tarsaki tushirdi. Anvar Po‘latov uning telefonini tekshirib, parolni aytishni talab qildi. M. rozi bo‘lmadi, Umrqulov yana bir musht tushirdi. Oradan 20 daqiqa o‘tib, xonaga Jalol Xayrullayev kirib keldi. U M. Q.ga aybiga iqror bo‘lsa, jazosi yengil bo‘lishini aytadi.

Qo‘lga olingan shaxs nimalarni tan olish kerakligini so‘raganida, tezkor xodimlar unga tanishi Sarvar va jiyani Xushnudning suratlarini ko‘rsatgan. Shundan so‘ng unga qog‘oz va qalam berib, o‘tgan yillar davomida nima bilan shug‘ullanganini batafsil tasvirlab berishni talab qilishdi.

Qodirov 2018-yildan beri dasturchi bo‘lib ishlaydi. Xayrullayev o‘tgan vaqt davomida eng katta daromad olgani va eng muhim loyiha ustida ishlagani haqida so‘radi. Uning so‘zlariga ko‘ra, avvalroq tanishi Sarvar bilan xorijdagi loyihada ishtirok etgan va u tugagandan so‘ng elektron hamyonida 3000 ga yaqin tanga (CryptoNote protokoli asosidagi kriptovalyuta) saqlangan.

Xayrullayev loyiha buyurtmachisiga aniqlik kiritib, ish O‘zbekiston bilan bog‘liq bo‘lganini ta’kidladi. M.ning so‘zlariga ko‘ra, loyiha xorijiy bo‘lib, buyurtmachining ichki tarmog‘iga VPN orqali ulanish uchun unga sertifikat kaliti berilgan. Sarvar uni loyihaning bir qismini bajarishga jalb qildi va 1000 ga yaqin tanga o‘tkazdi.

Jalol Xayrullayev va O‘tkir Umrqulov unga ishonmay, “O‘zbekistondan tashkilotga o‘g‘rilik qilgan” deb ayblab, yo‘q jinoyatni bo‘yniga olishni talab qilishgan. Ular, shuningdek, uni qo‘rqitishni boshladilar: “Toshkentda odam o‘ldirish atigi 2000 dollarga tushadi”, hibsga olish, shuningdek, ota-onasini katta miqdorda pul to‘lashga majbur qilish bilan tahdid qilishdi.

Shundan so‘ng O‘tkir Umrqulov M.ning obro‘li tanishi bor-yo‘qligini so‘radi. U Javlon Ahmedovning ismini aytdi. Umrqulov Javlonga qo‘ng‘iroq qilib, uni chaqirdi. Soat 20:30 larda Javlon Ahmedov keldi. Tezkor xodimlar ularni yolg‘iz qoldirishdi. Javlon agar M. 3000 tanga bersa, xodimlar bilan “kelishib”, uni chiqarib olishni taklif qildi. Qo‘rqib ketgan M. rozi bo‘ldi.

Ma’lum bo‘lishicha, Ahmedov tezkor xodim O‘tkir Umrqulov bilan ham tanish bo‘lgan. Aynan u M. haqida gapirib, uning “elektron hamyonida juda ko‘p pul borligi, u noqonuniy ravishda kriptoaktivlarni ayirboshlayotganini” ma’lum qilgan. Shundan so‘ng O‘tkir Umrqulov, Jalol Xayrullayev, Anvar Po‘latov va Javlon Ahmedov o‘zaro jinoiy til biriktirib, kriptoaktivlarni qo‘lga kiritishga qaror qilgan.

328-xonadagi suhbatdan so‘ng, tezkor xodimlar M.dan tanishi J. E.ga qo‘ng‘iroq qilib, uning qayerdaligini aniqlashni talab qilishdi. J. Yakkasaroy tumanidagi ofisda ekanligini aytdi. Jalol Xayrullayev, O‘tkir Umrqulov, Maxsud Nazarov va yana bir nechta xodimlar ikkita mashinada u yerga borishdi.

Yo‘lda O‘tkir Umrqulov kim bilandir telefonda gaplashib, Tether USDT’ga o‘tkazmani qabul qilsa bo‘ladimi, deb so‘radi. Ijobiy javob oldim. Keyin Xayrullayev M.ga USDT uchun anonim manzilni yubordi. M. mavjud kriptovalyutalarni ko‘rsatilgan manzilga bosqichma-bosqich o‘tkazib, sota boshladi. Bu ish bilan u kunning oxirigacha shug‘ullandi.

U jami 233 ming dollarlik kriptovalyuta jo‘natgan. Shundan 13 ming dollari J.ga tegishli bo‘lgan. Ular idoraga yetib kelishganida M. tezkor xodimlarning talabi bilan J.ga qo‘ng‘iroq qilib, eshikni ochishni so‘radi. J. eshikni ochishi bilan uni ham qo‘lga olishdi va IIBBga olib ketishdi.

J. bilan M. yana so‘roqqa tutishdi. J.ni, Q.ning so‘zlariga ko‘ra, Jalol Xayrullayev kuch ishlatib so‘roq qila boshlagan. J. advokat talab qildi. Bunga javoban Jalol Xayrullayev O‘zbekistonda demokratiya yo‘qligini va advokat unga yordam bermasligini aytdi.

Shu payt ularning boshlig‘i Sardor Nabiyev xonaga kirib keldi va taxminan 5 daqiqadan so‘ng chiqib ketdi. J. telefondagi parolni aytmaguncha uni qiynashdi. U parolni aytganidan so‘ng elektron hamyonini tekshirib, Sarvardan oxirgi loyiha bo‘yicha qancha pul olganini so‘rashdi. J. 20 ming dollarlik kriptovalyuta olganini aytdi.

Xodimdan bu kriptovalyutani ularga berishni talab qilishdi. Qo‘lga olinganlarni qo‘rqitib, bir soatdan ko‘proq vaqt davomida qo‘llarida kishan bilan tik turgan holda ushlab turishgan. Ulardan internet orqali qaysi tashkilotdan pul o‘g‘irlaganliklari haqida tinimsiz so‘rashgan. Yigitlar hech kimdan hech narsa o‘g‘irlamaganliklarini aytishdi. O‘shanda Serikbay Qulanov “ularni tayoqqa o‘tqazsam, 5 daqiqada gapirishini” aytgandi.

Shundan so‘ng O‘tkir Umrqulov M.ga “internetdagi noqonuniy faoliyat orqali qo‘lga kiritilgan 3 ming tangani o‘z ixtiyori bilan berayotgani va boshqa bunday qilmasligi” haqida tilxat yozdirib oldi. Shundan so‘ng qo‘llaridagi kishanlar yechildi. Umrqulov Javlon Ahmedovga qo‘ng‘iroq qilib, bolalarni olib ketishni buyurdi.

IIB xodimlari J. va M.ni ko‘chaga olib chiqib, Javlon Ahmedovga topshirishdi va ertasi kuni kelishni buyurishdi. Yigitlar ertasi kuni yana Toshkent IIBBga yo‘l olishdi. O‘tkir Umrqulov va Jalol Xayrullayev ular bilan suhbatlashib, sodir bo‘lgan voqeani hech kimga aytish mumkin emasligini ma’lum qildi.

M. Q. boshqarma binosidan chiqqach, ko‘p yillar davomida ishlab topgan pullari noqonuniy ravishda olib qo‘yilganini tushundi. Shundan so‘ng u DXXga murojaat qilgan. Ma’lum bo‘lishicha, aslida ikki yigitdan olingan 233 ming dollarlik kriptovalyuta Javlon Ahmedovning hamyoniga o‘tkazilgan.

2024-yil 27-iyunda Ahmedov ushbu aktivlarni naqd pulga aylantirdi. Unga yordam bergan ikki kishiga har biriga 2 300 dollardan to‘ladi. Keyin 75 080 dollarni o‘zida qoldirib, 150 ming dollarni O‘tkir Umrqulovga bergan. O‘z navbatida, Umrqulov Jalol Xayrullayev va Anvar Po‘latov bilan uchrashib, ularning har biriga 43 ming dollardan pul ajratdi.

Shu bilan birga, “sxema”ning qolgan ishtirokchilariga 150 ming emas, balki 60 ming dollar olganliklari ma’lum qilindi. Shunday qilib, bo‘lim boshlig‘i Sardor Nabiyevga 10 ming dollar, katta tezkor xodim Kamoliddin Beknazarov, kichik tezkor xodimlar Serikbay Kulanov, Maxsud Nazarov va Akjigit Pirmentayevga 2 ming dollardan topshirildi.

2024-yil 4-iyul kuni DXXga kelib tushgan murojaatga asosan, giyohvandlik vositalarining noqonuniy aylanishiga qarshi kurashish bo‘limining xizmat xonalari hamda ushbu bo‘lim xodimlarining yashash xonadonlarida tintuv o‘tkazilgan. Anvar Po‘latovning uyidan 45 ming dollar va internet-do‘konlar orqali sotib olingan 4,2 gramm marixuana, 25,8 gramm gashish va 3,3 gramm mefedron topilgan.

Shuningdek, O‘tkir Umrqulovning uyidan 56,3 ming dollar, Jalol Xayrullayevning uyidan 9 ming dollar, Javlon Ahmedovning uyidan esa 35,5 ming dollar topilgan. Maxsus operatsiya davomida Sardor Nabiyev jinoiy yo‘l bilan qo‘lga kiritilgan 10 ming dollarni, Maxsud Nazarov, Serikbay Kulanov va Akjigit Pirmentayev esa 2 ming dollardan o‘z ixtiyori bilan topshirgan.

Dastlabki tergov jarayonida jami 170 127 dollar ashyoviy dalil sifatida tan olingan. Sud hukmida aytilishicha, tezkor xodimlarning hech biri aybiga iqror bo‘lmagan. Masalan, O‘tkir Umrqulov o‘z ko‘rsatmasida tergovning dastlabki bosqichida bu pullarni tazyiq ostida olganligi haqida ko‘rsatma berganligini ma’lum qilgan.

Javlon Ahmedov IT sohasida ishlaydigan Ali ismli shaxs yirik tashkilot va korxonalarning xavfsizlik tizimlarini buzib, ularning mablag‘larini o‘zlashtirgani haqida xabar berdi. Berilgan ma’lumotlarga qiziqib, ushbu shaxs haqida ma’lumot to‘plashga kirishdim va uning M. Q. ekanini aniqladim, — deydi O‘tkir Umrqulov o‘z ko‘rsatmasida.

Shuningdek, u Q. o‘z hamyonidan pul o‘tkazmaganini ma’lum qildi.

Javlon Ahmedov menga mashinada 150 ming dollar berganini tan olmayman, men hech qanday pul olganim yo‘q. Uyimdan 56,3 ming dollar ashyoviy dalil sifatida olindi, 43 ming dollardan boshqa pulning jinoyatga hech qanday aloqasi yo‘q, — dedi Umrqulov.

Javlon Ahmedov sudda aybiga qisman iqror bo‘ldi.

Kriptohamyonim manzilini O‘tkir Umrqulovga yubordim. O‘shanda menga Q.ning kriptohamyonidan 232 ming USDT bo‘lib-bo‘lib o‘tkazib berishdi. Oradan ikki kuncha o‘tgach, Rag‘if ismli tanishimdan kriptovalyutani naqdlashtirishda yordam berishini so‘radim. U menga Sasha ismli tanishini topib berdi. O‘sha kuni Oybek metro bekati yonidagi kafeda uchrashdik — men, Sasha va Ragif. Sasha menga naqdlashtirish xizmatlari uchun 5-6% ushlab qolgan holda 222 ming dollar berdi. Shundan so‘ng, men Rafiq bilan uning ofisiga bordim va unga yordam uchun 2 300 dollar to‘ladim. Naqd pulni olgach, o‘zimga 70 ming dollar qoldirdim, 150 ming dollarni esa o‘sha kuni O‘tkir Umrqulovga olib borib berdim, — dedi u sudda.

Yangihayot tuman sudining 2025-yil 27-maydagi hukmi bilan ayblanuvchilar tegishli jinoyat moddalari bo‘yicha aybdor deb topilgan:

• O‘tkir Umrqulov — Jinoyat kodeksining 165-moddasi 3-qismi “a” bandi (juda ko‘p miqdorda tovlamachilik) va 206-moddasi 2-qismi “a” bandi (juda ko‘p miqdorda zarar yetkazgan holda hokimiyat yoki mansab vakolati doirasidan chetga chiqish) bilan 11 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi.
• Jalol Xayrullayev — Jinoyat kodeksining 165-moddasi 3-qismi “a” bandi va 206-moddasi 2-qismi “a” bandi bilan 11 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi;
• Anvar Po‘latov — Jinoyat kodeksining 165-moddasi 3-qismi “a” bandi, 206-moddasi 2-qismi “a” bandi, 241-1-moddasi 1-qismi (Jinoyatni qasddan yashirish) va 276-moddasi 2-qismi “a” bandi (Giyohvandlik yoki psixotrop moddalarni qonunga xilof ravishda tayyorlash, saqlash va muomalaga kiritish) bilan 11 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilinib, jazoni o‘tash davrida giyohvandlikdan majburiy tibbiy davolanish jazosi tayinlandi;
• Serikbay Kulanov — Jinoyat kodeksining 28, 165-moddalari 3-qismi “a” bandi bilan 10 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi;
• Javlon Ahmedov — 165-modda 3-qismi “a” bandi bilan — 10 yil ozodlikdan mahrum qilish;
• Sardor Nabiyev — 206-modda 2-qismi “a” bandi bilan 4 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi;
• Kamoliddin Beknazarov — 241-moddaning 1-qismi bo‘yicha, qamoqda bo‘lgan vaqtini hisobga olgan holda — 2 yil 1 oy 6 kun ozodlikni cheklash;
• Maxsud Nazarov — 241-modda 1-qismi bilan, qamoqda bo‘lgan vaqtini hisobga olgan holda — 2 yil 1 oy 6 kun ozodlikni cheklash;
• Oqjigit Pirmentayev — 241-moddaning 1-qismi bo‘yicha, qamoqda bo‘lgan vaqtini hisobga olgan holda — 2 yil 1 oy 6 kun ozodlikni cheklash.

Bundan tashqari, barcha tezkor xodimlar 2 yil muddatga ichki ishlar organlarida moddiy va xizmat javobgarligi bo‘lgan lavozimlarni egallash huquqidan mahrum qilindi. Ashyoviy dalil sifatida e’tirof etilgan 170 127 dollar davlat byudjetiga o‘tkazilgan.

Shuningdek, O‘tkir Umrqulov, Jalol Xayrullayev, Anvar Po‘latov, Serikbay Kulanov va Javlon Ahmedov davlatga 60 873 dollar to‘lashi kerak. Toshkent shahar sudi sudlov hay’atining 2025 yil 16 sentyabrdagi apellyatsiya ajrimi va kassatsiya instansiyasining 2025 yil 30 oktyabrdagi ajrimi bilan dastlabki hukm o‘zgarishsiz qoldirilgan.

Eslatib o‘tamiz, Toshkentda huquq-tartibot idorasi xodimi 50 ming dollar miqdoridagi pora olishdan bosh tortgandi. Kriptovalyuta operatsiyalari bilan shug‘ullanuvchi jinoiy guruh a’zosi ichki ishlar xodimiga pora berishga uringan.