4 Aprel 2024, 00:40 •Eksklyuziv

«Сабр қилинг»: Тошкентнинг янги ҳокими бир йил давомида нима ишлар қилди?

NOVA24.uz Шавкат Умурзоқовнинг шаҳар раҳбари сифатидаги фаолиятини хронологик равишда таҳлил қилди.

3 апрель куни Тошкент шаҳар ҳокими вазифасини бажарувчи ниҳоят лавозимга тасдиқланди. Шавкат Умурзоқов деярли бир йиллик меҳнатидан сўнг тўлақонли пойтахт раҳбари бўлди. Шу муносабат билан NOVA24 Шавкат Умурзоқовнинг ҳоким сифатидаги фаолиятини тўлиқ таҳлил қилди.

Тошкент ҳокими сифатидаги илк тадбир: 31 март куни Шавкат Умурзоқов вазиятни ўрганиш мақсадида Сергели туманига ташриф буюрди, шунингдек, 300-мактаб, 54-болалар боғчаси, «Ҳаёт» бошқарув компанияси, Чет тиллар маркази, саноат зоналари ва «Нўғайқўрғон», «Кубайтепа» ва «Қўшқўрғон» маҳаллаларида бўлди. Шаҳар бўйлаб амалга оширилаётган турне бир неча кундан кейин тугайди, янги ҳоким бошқа пойтахтни ҳеч қачон бунчалик фаол тарзда айланмаган.

Шавкат Умурзоқов 2023 йил 1 апрель куни Яккасарой туманига ташриф буюриб, маҳаллий ҳокимлик фаолияти билан танишиб, фуқаролар мурожаатларини ўрганганди. Шундан сўнг Шавкат Умурзоқов Чилонзор тумани, жумладан, «Новза» канали қирғоғи ва 39-сонли поликлиникада бўлди.

Шавкат Умурзоқов 2 апрель куни пойтахтнинг Олмазор туманига ташриф буюриб, иккинчи гуруҳ ногирони бўлган фарзандини тарбиялаётган Маҳкамовлар оиласи билан ифторлик қилганди.

6 апрель куни Яшнобод туманида яшовчи 36 нафар фуқародан ҳокимга мурожаатлар келиб тушди. Учрашув Шавкат Умурзоқовнинг қизғин иштиёқсиз аёлни тинглаётгани акс этган сурат билан эсда қолди.

«Сабр қилинг»: 8 апрель куни машҳур сабр даъвати янгради: Шавкат Умурзоқов пойтахтнинг янги автобусига ўтирди, йўловчиларнинг ёмғир ва жамоат транспортининг ноқулайлиги туфайли йўлларда доимий сув тошқини ҳақидаги саволларига жавобан, ҳоким тез орада муаммо ҳал бўлишини айтиб, «сабрли бўлишга» чақирди. Тошкентликлар ҳамон бунга чидаб келмоқда.

Ҳокимнинг «сабр қилинг» деган жумласи маҳаллий мемга айланди. Одамларда шундоқ ҳам ишонч уйғотмаган Шавкат Умурзоқов ижтимоий тармоқларда очиқдан-очиқ масхара қилина бошланди. Балки айнан шу ҳодисадан кейин ҳоким омма олдига камроқ чиқишга ва журналистларга умуман эътибор бермасликка қарор қилгандир.

Шавкат Умурзоқов фаолиятида одамлар билан ишлаш, шаҳар жойларини бориб кўриш ўрнига янги давр бошланди — элчилар ва хорижий делегациялар билан учрашувлар уюштирилди, уларнинг вакилларига ҳоким тез-тез безатилган товоқлар ва китоблар совға қилди.

Шунингдек, ҳоким мунтазам равишда ахборот майдонидан ғойиб бўла бошлади, ҳокимлик матбуот хизмати гоҳида пойтахт раҳбарининг фаолияти ҳаиқда 1-2 ҳафта, гоҳида ундан кўпроқ вақт давомида ҳеч қандай хабар эълон қилмади.

10 апрель — Россия элчиси Олег Мальгинов билан учрашув;
18 апрель — уй-жой коммунал хўжалиги соҳаси ходимларига матнли табрик;
19 апрель — Қозоғистон элчиси Бейбут Атамуклов билан учрашув;
20 апрель — Франция элчиси Орелия Бушез билан учрашув;
21 апрель — Рамазон Ҳайити билан матнли табрик;
26 апрель — вице-губернатор Кирилл Поляков бошчилигидаги Санкт-Петербург делегацияси билан учрашув, сўнгра Амирликнинг ADSS компанияси билан оқава сувларни йиғиш ва тозалаш иншоотини муҳокама қилиш учун учрашув бўлиб ўтди.

Янги ҳоким 25 апрелдан йўловчиларни қабул қила бошлаган «Қўйлиқ–Қурувчилар» участкасида жойлашган бешта ер сти метро бекатининг расмий очилиш маросимида ҳам қатнашмади.

3 май — Жанубий Корея элчиси Ким Хи-Санг билан учрашув;
9 май — Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан ҳоким Тошкент шаҳридаги бир қанча фахрийлар ҳолида бўлиб, уларга совға-саломлар топширди ва президент табригини ўқиб эшиттирди. Ҳокимлик вакиллари Ғалаба боғидаги ҳайкал пойига гул қўйишди, бироқ пойтахт раҳбари тадбирда бўлмаган;
18 май — Шавкат Умурзоқов Чилонзор туманида тадбиркорлар билан учрашув ўтказди;
20 май — Шавкат Умурзоқов «Энг яхши инновацион лойиҳа» танловининг Тошкент шаҳар босқичи ғолибларини тақдирлади;
22 май — раис маъмурияти раҳбари Асгат Сафаров бошчилигидаги Татаристон делегацияси билан учрашув.

22 май куни ҳоким секторлар раҳбарлари билан биргаликда Ўзбек тили ва адабиёти университети талабалари билан учрашув ўтказди. Суратларда ўқувчилардан бири юзини «фейспалм» билан бекитган; бошқа талабалар ҳам чарчаган ва қизиқишсиз кўринади.

23 май — Озарбайжон диаспораси билан ишлаш қўмитаси раиси Фуад Мурадов билан учрашув;
24 май — Англиянинг Standard Chartered Bank UK компанияси бош директори Саиф Малик билан учрашув;
25 май — ҳоким Сингапур ишбилармонлар делегацияси ва Middle East Business компанияси раҳбари билан учрашди, шунингдек, 335-мактабда ўтказилган «Сўнгги қўнғироқ»да қатнашди, битирувчиларга мурожаатида Президентнинг ёшларга бўлган чексиз ғамхўрлигини алоҳида таъкидлади.

27 май куни ҳоким экопаркда сайр қилди ва у ерда журналистлар диққатини тортди. Улар ҳоккимдан шаҳар билан боғлиқ қандай режалари борлигини сўради. Шавкат Умурзоқов Тошкентни «халқ шаҳри», «одамлар дам оладиган шаҳар»га айлантириш ниятида эканини айтди.

7 июнь — Германия федерал ҳукуматининг муҳожирлар ва миллий озчиликлар масалалари бўйича ҳамраиси Натали Павлик билан учрашув;
8 июнь — эрталаб Олмазор тумани аҳолиси билан учрашув ва қурилиш объектларига ташриф;
9 июнь — Яшнобод тумани маҳаллалари аҳолиси билан учрашув;
14 июнь — Юнусобод туманига ташриф ва аҳоли билан учрашув.

Шавкат Умурзоқов 16 июнь куни Янгиҳаёт тумани аҳолисининг муаммолари ва турмуш шароитини ўрганди, сўнг Хитой ишбилармонлар делегацияси билан учрашди. Совғани ким олгани тўлиқ номаълум, аммо ҳоким ва Gezhouba Group Overseas Investment компанияси раиси Линь Сяодань қисқа думли отнинг ҳайкалчаси билан суратга тушган.

27 июнь — Яккасарой ва Миробод туманлари аҳолисидан келиб тушган мурожаатларни ўрганилди;
30 июнь — Ёшлар куни билан ҳокимнинг матнли табриги эълон қилинди.

Июль ойида ҳоким яна деярли омма олдига чиқмади, 20 июль куни Шавкат Умурзоқов давлат раҳбарининг шаҳарни кўздан кечириш жараёнида унга ҳамроҳлик қилди.

2 август — Қирғизистон элчиси Муса Джаманбоев билан учрашув;
8 август — Япония элчиси Такаши Ҳатори билан учрашув, сўнг — Қатар элчиси Ҳасан Ҳамза Ҳошим билан учрашув;
16 август — Франция элчиси Орелия Бушез билан навбатдаги учрашув;
22 август — Франция тараққиёт агентлигининг Ўзбекистондаги ваколатхонаси директори билан учрашув;
23 август — Eurasian Resources Group турк-инглиз компанияси вакиллари билан учрашув.

6 сентябрь — ҳокимнинг коррупцияга қарши муросасиз кураш бўйича мурожаати эълон қилинди, Шавкат Умурзоқов «ҳалоллик вакцинасини» тарқатиш зарурлигини таъкидлади.

7 сентябрь — Шавкат Умурзоқов Шайхонтохур туманидаги «Туризм ҳалқаси» қурилишини кўздан кечирди;
8 сентябрь — ҳоким Чилонзор туманидаги учта маҳаллада бўлди;
9 сентябрь — куз-қиш мавсумига тайёргарликни текшириш мақсадида Янгиҳаёт туманига ташриф;
13 сентябрь — Туркия элчиси Олган Бекар билан учрашув;
15 сентябрь — ҳоким географик объектларга ном бериш ва номларини ўзгартириш масалалари бўйича Тошкент шаҳар комиссиясининг йиғилишида иштирок этди;
26 сентябрь — BYD компанияси делегацияси билан учрашув. Шундан сўнг Шавкат Умурзоқов Малайзиядан келган ишбилармон делегация билан автобуслар ишлаб чиқаришни муҳокама қилди, сўнгра Туркиянинг Acibadem тиббиёт компанияси билан учрашди.

28 сентябрга ўтар кечаси Сергели туманидаги бинода кучли портлаш ва ёнғин содир бўлди. Куннинг иккинчи ярмида шаҳар ҳокими портлашдан жабр кўрган «Қурувчилар» ҳудудига ташриф буюриб, зарарни қоплаш бўйича кўрсатмалар берди, шунингдек, вайрон бўлган хонадонлар аҳолиси билан овқатланди.

Маҳаллий аҳолига таъмирлаш, янги деразалар ўрнатиш, биноларнинг фасадларини тиклаш ва янги маиший техника сотиб олишда ёрдам берилди. Айтганча, фожиа учун айбдорлар ҳали жазоланмаган, дастлабки зарар 14,5 миллиард сўмни ташкил этади.

Портлаш содир бўлганидан икки кун ўтиб Шавкат Умурзоқов ўз ишига қайтди, 30 сентябрь куни ҳоким ўқитувчи ва мураббийларни касб байрамлари билан табриклади, фахрий ўқитувчиларга мукофот ва эсдалик совғалари топширилди.

6 октябрь куни илк хорижий сафар бўлиб ўтди. Шавкат Умурзоқов Тошкент ҳокимлиги делегацияси бошчилигида «Ўзбекистон–Россия» учинчи минтақалараро форуми бўлиб ўтган Қозон шаҳрида бўлди.

17 октябрь — Озарбайжон бизнес делегацияси билан учрашув;
19 октябрь — Хитойнинг Анхуй провинцияси губернатори Ван Цинсян бошчилигидаги делегация билан учрашув;
30 октябрь — Acibadem турк-инглиз тиббиёт компанияси билан иккинчи учрашув, томонлар ҳамкорлик меморандумини имзолади;
4 ноябрь — ҳоким Янгиҳаёт туманидаги «Хушнуд» маҳалласида бўлиб, янги спорт мактабини очиб берди;
7 ноябрь куни Тошкент ҳокими Шавкат Умурзоқов иситиш мавсуми бошланишини «ухлатиб қўйди» ва унинг бошланиши тўғрисидаги қарорни орқа сана билан имзолади;
11 ноябрь куни ҳоким шахсан бир гуруҳ тиббиёт ходимларини касб байрами муносабати билан тақдирлаган, шундан сўнг Тошкент раҳбари бир ой «йўқолиб қолган», декабрь ойида эса ҳоким матбуот хизмати саҳифаларида бор-йўғи уч кунгина пайдо бўлган.

14 декабрь куни ҳоким Туркиянинг Kalyon Holding компанияси вакилларини қабул қилди. 28 декабрь куни ҳокимнинг ёшлар билан иккинчи учрашуви бу сафар Тошкент давлат иқтисодиёт университетида бўлиб ўтди.

Шунингдек, 28 декабрь куни Шавкат Умурзоқов 2024 йилда Тошкент шаҳар ҳокимлиги томонидан 26 та турар-жой биноси қуриш, қарийб уч минг томни таъмирлаш, 28 та маҳалла биноси қурилишини якунлаш, таълим ва тиббиёт соҳасида лойиҳаларни амалга ошириш режалаштирилгани, аммо пойтахт ҳокимлиги буларнинг ҳаммасини Нукусда амалга оширишини маълум қилди.

Бундан ташқари, 28 декабрь куни Шавкат Умурзоқов раислигида коррупцияга қарши курашиш бўйича Тошкент шаҳар кенгашининг йиғилиши бўлиб ўтди. Ҳоким сектор раҳбарлари билан мутасаддиларнинг «бу иллатни қандай енгишини» муҳокама қилди.

29 декабрь куни Шавкат Умурзоқов ўқитувчилар қурултойи бўлиб ўтган Янги Ўзбекистон университетига ташриф буюрди ва ҳоким бир неча мактаб ва ўқитувчиларни тақдирлади. Эътиборлиси, шундан сўнг Шавкат Умурзоқов яна «ғойиб бўлди» ва ҳатто пойтахт аҳолиси ва меҳмонларини Янги йил билан табрикламади, фақатгина матбуот хизмати тушунарсиз табрик эълон қилди.

2024 йил пойтахт ҳокими учун 8 январь куни Тошкент ҳокимлиги делегациясининг ХХРга кенг кўламли сафарига тайёргарлик доирасида Хитой элчиси Юй Цзюн билан учрашувидан бошланди, бу Шавкат Умурзоқовнинг иккинчи хорижий сафари бўлди ва бир ой давом этди.

Тошкент раҳбари Шанхай, Аньхой ва Шеньчжен шаҳарлари маъмурияти ва бизнес вакиллари билан музокаралар ўтказди, сўнгра ҳокимга шаҳар ичида жорий этиладиган «Хитойда ишлаб чиқарилган Швейцария сифати» канатли такси йўли лойиҳаси сотилди. Бу оддий шаҳар кўчалари чизмасини айнан такрорлайди. Лойиҳа ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари томонидан кулгига олинди.

6 февраль — Тошкент ҳокимлигида Минск шаҳар ижроия қўмитаси раиси Владимир Кухарев қабул қилинди;
10 февраль — элчи Жонатан Хеник билан учрашув;
16 февралга ўтар кечаси — Шавкат Умурзоқов Тошкент шаҳрининг барча туманларида бўлиб, эрталабгача кўчаларни қордан тозалаш ишларини кўздан кечирди;
16 февраль — Осиё тараққиёт банки вакиллари билан учрашув;
28 февраль — Ўзбекистоннинг Озарбайжондаги фахрий консули Канан Жалилов билан учрашув;
7 март — Шавкат Умурзоқов ҳокимлик тизимидаги бир гуруҳ хотин-қизларни Халқаро хотин-қизлар куни билан табриклади, Ўзбекистонда аёлларга кўрсатилаётган эътибор ва ғамхўрликни алоҳида таъкидлади;
16 март — ҳокимлик матбуот хизмати хабарига кўра, Шавкат Умурзоқов Наврўз олдидан умумхалқ ҳашарида қатнашган, бироқ пойтахт раҳбарининг ободонлаштириш ишларидаги суратлари чоп этилмаган;
22 март — Шавкат Умурзоқов Маҳалла меҳнаткашлари куни муносабати билан бир гуруҳ ходимларни шахсан тақдирлаган, шундан сўнг деярли икки ҳафта давомида ғойиб бўлган.

3 апрель куни халқ депутатлари пойтахт Кенгаши президент розилиги билан Шавкат Умурзоқовни шаҳар ҳокими лавозимига тайинлаш учун овоз берди. Пойтахт маъмурияти Шавкат Умурзоқов «ўз олдига қўйган мақсадларига қатъий интилаётганини исботлаган»ини таъкидлади.

Қарийб бир йил давомида Шавкат Умурзоқов ушбу лавозимни бажарувчи сифатида ишлади. Бу вақт ичида у журналистлар билан умуман очиқ учрашув ўтказмади ва шаҳар ҳокими сифатида нима ишлар қилишини аниқ тушунтирмади. Аммо ҳоким сайрга чиқди, автобусга чиқди ва «сабрли бўлинг» деб маслаҳат берди, аҳоли билан бир неча бор учрашиб, муаммоларини муҳокама қилди.

40 га яқин хориж элчилари ва ишбилармон делегациялар билан доимий учрашувлар кўп ҳолларда тўғридан-тўғри келишувларга олиб келмади, балки сармояларни жалб қилиш, иқтисодий, маданий-гуманитар ҳамкорликни йўлга қўйиш бўйича мавҳум муҳокамага олиб келди. Ҳеч бўлмаганда, ҳокимлик нашрларидан шундай хулоса келиб чиқади.

Афсуски, ёки хайриятки, Шавкат Умурзоқов ОАВга таъсир қилиш, аҳолига очиқлик ва журналистлар билан ишлаш борасида Жаҳонгир Ортиқхўжаевга яқин ҳам кела олмади. Собиқ ҳоким камдан-кам ҳолларда шаҳарнинг янги раҳбарига нисбатан ишлатиб бўлмайдиган сифатларга эга эди. Бу Шавкат Умурзоқовни кўнгилсиз воқеалардан асрайди, лекин уни оддий халқ назарида кучли раҳбарга айлантира олмайди, албатта.

Пойтахт раҳбарининг тез-тез янгиликлар, ахборот майдонида ва ҳатто ҳокимлик матбуот хизматида йўқлиги шаҳарда раҳбар йўқ деган фикрни уйғотмоқда. Дарҳақиқат, ҳоким бир марта — Сергелидаги портлашдан кейин ўзини ошкора кўрсатди. Бироқ ўша фавқулодда вазиятда барча бўлимлар муносиб ва самарали иш кўрсатди. Балки Шавкат Умурзоқов расман Тошкент ҳокими бўлишини хаёлига ҳам келтирмагандир, балки энди иштиёқи ва илҳоми ортиб ишлайди.

Ўқувчиларимиз Шавкат Умурзоқовни нейротармоқ версияси бўйича идеал Тошкент ҳокими образи билан солиштиришлари мумкин. НОВА24, шунингдек, сунъий интеллектдан ҳокимнинг қайси нотўғри хатти-ҳаракатлари кечирилиши мумкинлигини сўради.