Fitch Ratings agentligi O‘zbekiston reytingini oshirdi

Fitch Ratings xalqaro reyting agentligi O‘zbekistonning xorijiy valyutadagi uzoq muddatli kredit reytingini bir pog‘ona yaxshilab, «BB-» darajasidan «BB» darajasiga ko‘tardi.

Ma’lumotlarga ko‘ra, mamlakatning uzoq muddatli suveren kredit reytingini baholash davlatning o‘z qarzlarini o‘z vaqtida to‘lash qobiliyatini aks ettiradi. Shunday qilib, baholash qanchalik yuqori bo‘lsa, qarzlarni to‘lamaslik xavfi shunchalik past bo‘ladi. Mamlakatning avvalgi reytingi – «BB-» boshqacha «spekulyativ» yoki «investitsion bo‘lmagan» deb ataladi va O‘zbekistonning qarz qog‘ozlarida kichik bo‘lsa-da, tavakkalchilik borligini anglatadi.

Reytingning yangi qiymati – «BB» mamlakat kreditorlar nuqtayi nazaridan avvalgiga qaraganda ishonchliroq bo‘lganidan dalolat beradi. Yuqori reyting mamlakatga xorijdan arzonroq kredit olish va xorijiy investorlarni jalb qilish imkonini beradi. Bundan tashqari, reytingni oshirish islohotlarning jadallashuvini va makroiqtisodiy xatarlarni jilovlash va tarkibiy kredit ko‘rsatkichlarining barqaror yaxshilanishini davom ettirishga yordam beradigan qulay o‘rta muddatli o‘sish istiqbollarini aks ettiradi.

Qayd etilishicha, islohotlar, jumladan, pul-kredit siyosatining ishonch va transmission mexanizmini mustahkamlash, xususiylashtirish rejalarini ilgari surish va davlat institutlarining shaffofligini oshirish choralarini o‘z ichiga oladi. Shuningdek, 2024-yilning kuchli fiskal natijalariga energiya tariflarini liberallashtirish va subsidiyalar tizimini isloh qilish ta’sir ko‘rsatdi, bu esa boshqaruv ko‘rsatkichlarining barqaror yaxshilanishida aks etdi, garchi ular shunga o‘xshash reytingga ega mamlakatlarga qaraganda hali ham zaifroq.

Agentlik mamlakatning yuqori iqtisodiy o‘sishini 2025-2026 yillarda ham prognoz qilmoqda. Bu ko‘rsatkich 6,3 foizga yetishi kutilmoqda. Qayd etilishicha, o‘sish davom etayotgan islohotlar, asosiy xomashyo tovarlariga, ayniqsa oltinga bo‘lgan barqaror talab, shuningdek, pul o‘tkazmalari hajmining oshishi bilan qo‘llab-quvvatlanadi.

Shu bilan birga, agentlik reytingning pasayishiga vaziyatning keskin yomonlashishi, ehtimol, pul o‘tkazmalari hajmining sezilarli va uzoq muddatli qisqarishi yoki xomashyo narxlarining uzoq muddatli pasayishi fonida savdo balansi taqchilligining oshishi, bu esa mamlakat valyuta zaxiralarining sezilarli darajada kamayishiga olib kelishi mumkinligini eslatdi.

Bundan tashqari, iqtisodiy o‘sish sur’atlarining uzoq muddat past bo‘lishi, byudjet xarajatlarining kengayishi, milliy valyutaning keskin qadrsizlanishi yoki davlatning shartli majburiyatlari bajarilishi. Agentlik reyting o‘sishiga ta’sir qiluvchi omillar sifatida makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiyotning barqaror o‘sishini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan tarkibiy islohotlarning jadal va izchil amalga oshirilishi, shuningdek, davlat boshqaruvi standartlari va institutlar sifatining sezilarli va barqaror yaxshilanishini qayd etdi.

Avvalroq, ekspertlarning fikriga ko‘ra, O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025-yil boshida jadal rivojlanishni boshdan kechirgani haqida xabar berilgan edi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, mamlakatda deyarli hech bir yo‘nalishda salbiy ko‘rsatkichlar kuzatilmayapti.