Yettita asosiy yo‘nalish bo‘yicha O‘zbekistonning eng rivojlangan hududlari sanab o‘tildi
Yetakchilar ro‘yxatidan birdaniga uchta viloyat joy oldi.
Progressiv islohotlar markazi 2024-yil yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston hududlari rivojlanishining kompleks reytingini o‘tkazdi, unda shaharlarni ijtimoiy-iqtisodiy va infratuzilmaviy rivojlantirishning asosiy jihatlarini aks ettiruvchi yettita asosiy yo‘nalish o‘rganildi.
Markaz tomonidan to‘liq tahlil uchun sog‘liqni saqlash, ta’lim, iqtisodiyot, infratuzilma, imkoniyatlar, jinoyatchilik va atrof-muhit kabi yo‘nalishlarni qamrab olgan 57 ta indikatorga asoslangan metodologiya ishlab chiqildi. Bunda har bir ko‘rsatkich 0 dan 100 ballgacha bo‘lgan shkala bo‘yicha baholandi. Baholashda Statistika agentligi, tegishli vazirlik va idoralar hamda xalqaro tashkilotlar va OAV ma’lumotlaridan foydalanildi.
Natijada Toshkent, Navoiy va Buxoro viloyatlari reyting yetakchilariga aylandi. Poytaxt yettita yo‘nalishdan beshtasida birinchi o‘rinni egallay oldi va umumiy reytingda birinchi o‘rinni egalladi. Quyi pog‘onalarni Surxondaryo, Namangan va Jizzax viloyatlari egallagan bo‘lsa, Jizzax viloyati ta’lim sohasida eng past natijalarni ko‘rsatgan. Xususan, tadqiqot natijalari quyidagicha bo‘ldi:
Sog‘liqni saqlash
Birinchi o‘rinni 61,84 ball bilan Toshkent shahri egalladi. Keyingi o‘rinda Jizzax viloyati — 60,48 ball. Shu bilan birga, ekspertlar Sirdaryo va Toshkent viloyatlarida pediatrlar yetishmasligi va xavfli kasalliklar darajasining yuqoriligi bilan bog‘liq muammolarni qayd etdi.
Ta’lim
Toshkent shahri 89,47 ball bilan yana peshqadamlikni qo‘lga kiritdi. Buxoro va Sirdaryo viloyatlari ham yuqori ko‘rsatkichlarga erishgan. Jizzax va Qashqadaryo viloyatlari mos ravishda 51,86 va 56,54 ball bilan so‘nggi o‘rinlarni egalladi. Ayniqsa, Qashqadaryoda maktabgacha ta’lim qamrovi pastligi qayd etildi.
Iqtisodiyot
Poytaxt yana yetakchiga aylandi — 98,21 ball. Sirdaryo va Surxondaryo viloyatlarida iqtisodiy faollik pastligi, yangi ish o‘rinlari yaratish va ishlab chiqarishni kengaytirish dolzarb vazifa bo‘lib qolayotgani qayd etildi.
Infratuzilma
Yuqori o‘rinlarni Toshkent shahri va Toshkent viloyati mos ravishda 93,21 va 73,49 ball bilan egalladi. Reytingning so‘nggi o‘rinlarini 41,10 ball bilan Surxondaryo va 40,86 ball bilan Jizzax egalladi. Ushbu hududlarda, ekspertlarning fikricha, internet va transportga ulanish jiddiy muammo bo‘lib qolmoqda.
Imkoniyatlar
Yetakchilar orasida yana Toshkent shahri — 91,63 ball va Navoiy viloyati — 81,74 ball bilan eng yaxshi natijalarni ko‘rsatgan. Jizzax va Surxondaryo viloyatlari mos ravishda 67,22 va 65,74 ball natija bilan past ko‘rsatkichlarni qayd etgan.
Jinoyatchilik va axloq tuzatish ishlari
Bu safar reytingda 80,61 ball bilan Sirdaryo viloyati yetakchilik qilib, jinoyatchilikni kamaytirishda samaradorlik ko‘rsatdi. Xorazm viloyati va Toshkent shahrida ko‘rsatkichlar pastroq bo‘ldi.
Tabiiy muhit
Surxondaryo viloyati 87,48 ball bilan yetakchi bo‘ldi, bu esa ekologiyani asrashda ijobiy natijalardan dalolat beradi. Namangan va Jizzax viloyatlarida bu ko‘rsatkich past bo‘lgan.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, mamlakat hududlari kesimida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish sur’atlari sezilarli darajada farq qiladi. Toshkent ko‘p yo‘nalishlarda peshqadam bo‘lsa, ayrim viloyatlar ham sezilarli yutuqlarni qo‘lga kiritmoqda. Shu bilan birga, Jizzax, Surxondaryo va Namangan viloyatlarida qator sohalarda qoloqlik saqlanib qolmoqda. Shu bilan birga, “Tabiiy muhit” ko‘rsatkichi bo‘yicha Toshkent shahri 11-o‘rinni, Surxondaryo viloyati esa birinchi o‘rinni egallab, tabiiy muhit holati ko‘rsatkichlari eng yaxshi hisoblanadi.
Avvalroq O‘zbekiston Numbeo ma’lumotlariga ko‘ra dunyoning eng xavfsiz 25 mamlakati qatoriga kirgani haqida xabar berilgandi. Reyting rasmiy statistikaga emas, balki respondentlarning idrokiga asoslanadi.
Izohlar