Pensiyalarni raqamlashtirish, yashil sertifikatlar va investorlar uchun tartibga soluvchi qumdon: 1-oktyabrdan nimalar o‘zgaradi?

1-oktyabrdan O‘zbekiston qonunchiligida bir qator muhim o‘zgarishlar kuchga kiradi. NOVA24 tahririyati an’anaviy ravishda ulardan eng muhimlarining sharhini tayyorladi.

Skuter va moped uchun guvohnoma

Moped va skuterlarni boshqarishga ular davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganidan keyin va “A” toifadagi haydovchilik guvohnomasi mavjud bo‘lgan taqdirdagina yo‘l qo‘yiladi. Qoida ekspluatatsiyada bo‘lgan va dvigatelining ishchi hajmi 25 sm³ dan 50 sm³ gacha, shuningdek elektr dvigatelining quvvati 0,25 kVt dan 4 kVt gacha va konstruktiv tezligi 25 dan 50 km/soat gacha bo‘lgan transport vositalariga taalluqli.

Chiroyli raqamlar

O‘zbekistonda chiroyli raqamlarni auksionda sotish to‘xtatiladi. Buning o‘rniga harf va raqamlarning buyurtma kombinatsiyalari bo‘lgan raqamlar jismoniy shaxslar va tashkilotlarga elektron murojaat asosida beriladi, sotilmagan kombinatsiyalar esa toifasiga qarab haydovchilar o‘rtasida taqsimlanadi. Unga ko‘ra, 1-3 toifadagi avtoraqamlar “O‘zavtomotobelgi” korxonasi orqali yagona oshirilgan tarif bo‘yicha sotiladi, 4-6 toifadagi avtoraqamlar esa amaldagi tartibga ko‘ra oshirilgan tarifsiz beriladi.

Sudyalar akademiyasi

O‘zbekistonda Odil sudlov akademiyasi tashkil etiladi, u yerda bo‘lajak sudyalarni o‘qitish, shuningdek, kasbiy qayta tayyorlash kurslari o‘tkaziladi. O‘qish sudyalik mutaxassisliklari bo‘yicha davlat granti asosida olti oy davom etadi. Bunda nomzodlarning asosiy ish joyi bo‘yicha egallab turgan lavozimi saqlab qolinadi, shuningdek, sudya yordamchisining oylik ish haqi fondi miqdorida stipendiya tashkil etiladi.

Новые методы инвестирования

Mamlakatda bir yil davomida investitsiya platformalaridan “Tartibga solish qumdoni” maxsus huquqiy rejimida quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha foydalanishga ruxsat beriladi:

• qimmatli qog‘ozlarni joylashtirish va sotishda;
• venchur va pay fondlarini moliyalashtirishda;
• kommandit shirkatlarga hissa qo‘shishda.

Bunda, bunday platformalar orqali kiritilgan investitsiyalar raqamli elektron guvohnomalar bilan tasdiqlanadi va investitsiyalarni jalb qiluvchi shaxs nomidan taqdim etiladi.

Ruda qazib olish uchun yengilliklar

Mamlakatda foydali qazilma konlarini ochiq usulda qayta ishlashni tashkil etuvchi tadbirkorlik subyektlari auksionda olingan yer qa’ri uchastkalaridan foydalanish huquqi uchun ruxsatnoma summasini bo‘lib-bo‘lib to‘lashlari mumkin bo‘ladi.

Davlat yerlari ijarasi

Tadbirkorlar o‘z bino va inshootlariga tutash hududlarni, shu jumladan davlat organlarining doimiy foydalanishidagi yerlarni ijaraga olishlari mumkin bo‘ladi. O‘zgarishlar faqat ta’lim va tibbiyot muassasalari hududiga taalluqli bo‘lmaydi. Bunda ijara quyidagicha amalga oshiriladi:

• auksionsiz — to‘g‘ridan to‘g‘ri, agar yer tadbirkorning obyekti bilan chegaradosh bo‘lsa;
• uzaytirish imkoniyati bilan bir yil muddatga;
• yer solig‘i stavkasining 3 baravarigacha miqdorda ijara to‘lovi bilan;
• DSQ tomonidan nazorat qilinadigan shartnomalarni ro‘yxatga olishning elektron tizimi bo‘yicha.

Xizmat safarlari tizimi

Rasmiylar “hrm.argos.uz” elektron tizimi tarkibidagi “Xizmat safari” yagona moduli orqali amaldorlarning xorijiy va ichki xizmat safarlari hisobi va tahlilini yuritadi. Shu bilan birga, u yerda xizmat safarlari rejalari va natijalari, geografiyasi, xodimlar soni va xarajatlarini onlayn kuzatish imkoniyati paydo bo‘ladi.

Bundan tashqari, rasmiylar xizmat safarlarining muayyan davlat organi faoliyati samaradorligiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri, oraliq va yakuniy ta’sirini monitoring qilishni rejalashtirmoqda. Davlat xizmatchilari, shuningdek, har bir xizmat safari yakunlari bo‘yicha hisobot topshiradi, ular asosida hokimiyat uning samaradorligini baholaydi.

Shakarga soliq

Mamlakatda respublika hududiga olib kiriladigan xushbo‘ylashtiruvchi yoki rang beruvchi qo‘shimchalarsiz oq shakarga aksiz solig‘i bekor qilinadi.

Pensiyalarni raqamlashtirish

Naqd shaklda pensiya ta’minoti va to‘lovi bilan bog‘liq xizmatlar fuqarolarning biometrik identifikatsiyasi va elektron raqamli imzosi orqali ko‘rsatiladi. Bunda:

• to‘lov qaydnomasini elektron shaklda planshet orqali imzolashga ruxsat etiladi;
• Adliya vazirligi fuqarolarni biometrik identifikatsiyalash bo‘yicha ma’lumotlarni Pensiya jamg‘armasi va AT Xalq bankining elektron so‘roviga asosan bepul taqdim etadi;
• biometrik identifikatsiya asosida ko‘rsatiladigan xizmatlarni joriy etish uchun foydalaniladigan qurilmalarni xarid qilish bilan bog‘liq xarajatlar Pensiya jamg‘armasi va AT Xalq banki hisobidan moliyalashtiriladi.

Bundan tashqari, hokimiyat organlari tomonidan fuqarolarga pensiya tayinlashda amaliy yordam ko‘rsatish, xususan, ish staji va ish haqi to‘g‘risidagi elektron ma’lumotlardagi kamchiliklarni bartaraf etish xizmati ham joriy etiladi.

Tovarlar tranziti

Tovarlarni olib kirish, olib chiqish va tranzit qilishga oid barcha sertifikat, xulosa va ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlar endi faqat “Yagona darcha” bojxona axborot tizimi orqali rasmiylashtiriladi.

Yashil sertifikatlar

Endilikda atrof-muhitga ta’sir ko‘rsatishning I va II toifalariga mansub faoliyat turlarining texnologik jarayonlari amaldagi Yashil sertifikatga ega bo‘lishi kerak. Bunday hujjatning mavjudligi texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlar talablariga muvofiqligi majburiy tasdiqlanishi kerak bo‘lgan mamlakatda ishlab chiqarilgan mahsulotlarga muvofiqlik sertifikatini berish uchun majburiy bo‘ladi.

Ekologik sertifikatlashni faqat tegishli akkreditatsiyaga ega bo‘lgan yuridik shaxslar o‘tkazishi mumkin. Yashil sertifikat olish uchun ariza beruvchi sertifikatlash idorasiga ariza topshirishi kerak bo‘ladi. Sertifikatlashtiruvchi organ bir kun muddatda muvofiqlikni baholash ishlarini o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.

Subsidiyalar va to‘lovlar

Kambag‘allikni qisqartirish davlat maqsadli jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan fuqarolarga pul ko‘rinishida beriladigan subsidiya, grant va qarzlar endilikda bosqichma-bosqich ijtimoiy karta orqali beriladi.