O‘zbekistonliklarga uy-joyga sarmoya kiritish yoki omonatga qo‘yish afzalligi haqida ma’lumot berildi

Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti mutaxassislari uy-joyga sarmoya kiritish yoki depozitga qo‘yish afzalligi haqida fikr bildirdi. Bu haqda NOVA24’ga IMRI xabar berdi.

Yer resurslarining cheklanganligi va aholi sonining o‘sishi sharoitida ko‘chmas mulkka investitsiya qilish mulkka egalik qilish bilan bir vaqtda barqaror daromad olish imkonini beradi. Bunday holda ko‘chmas mulkni ijaraga berish va vaqt o‘tishi bilan uning qiymatini oshirish orqali daromad olish mumkin.

2025-yil aprel oyida Toshkent shahrida uy-joy qurilishiga kiritilgan investitsiyalar rentabelligi 6,2 foizgacha pasaydi (2024-yil aprel oyida bu ko‘rsatkich 27,8 foiz edi). Ushbu davrda o‘rtacha ijara daromadi 10,9 foizdan 8,5 foizga, uy-joyning o‘rtacha narxi esa 2,4 foizga kamaydi.

Biroq uy-joyga kiritilgan investitsiyalarning daromadliligi ko‘chmas mulkning joylashuvi va xonalar soniga qarab sezilarli darajada farq qiladi:

• 1 xonali: Shayxontohurda — 25,1% (2024 yil aprelda — 41,4%), Mirobodda — 0,4% (24,7%);
• 2 xonali: Yakkasaroyda — 16,2% (12,1%), Uchtepada — -2,0% (27,1%);
• 3 xonali: Yakkasaroyda — 16,8% (27,0%), Uchtepada — 1,6% (23,6%);
• 4 xonali: Yakkasaroyda — 15,6% (25,2%), Olmazorda — -2,5% (21,3%).

Toshkentda 2024-yil aprel oyida uy-joy sotib olib, bir yildan so‘ng uni sotishga majbur bo‘lgan investorlar uy-joyning bozor narxi pasayishi sababli uni xarid narxidan o‘rtacha 2,4 foizga arzonroq sotishga majbur bo‘ldi. Bu ko‘rsatkich Uchtepa tumanida 7,4 foizni, Yunusobod tumanida 4,4 foizni, Olmazor tumanida 4,2 foizni tashkil etdi.

Biroq, nisbatan qimmat uy-joylarga ega bo‘lgan Toshkent shahrining Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida uy-joy narxlari o‘zgarishining o‘rtacha o‘sishi 6 foizni tashkil etdi. 2025-yil aprel oyida Toshkent shahrida uy-joyni ijaraga berishdan olingan o‘rtacha daromad pasayishda davom etdi.

2024-yil aprel oyida o‘rtacha daromadlilik 10,9 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2025-yil aprel oyiga kelib bu ko‘rsatkich 8,1 foizgacha pasaydi. Ushbu davrda mazkur ko‘rsatkich bo‘yicha eng yuqori o‘rtacha rentabellik Mirobodda — 9,2% (2024-yil aprel oyida — 11,2%) va Shayxontohurda — 8,9% (12,6%) qayd etildi.

1 va 2 xonali xonadonlarning daromadliligi mos ravishda 8,5 va 6,3 foizgacha pasaydi. 2025-yil yanvar oyida bu ko‘rsatkichlar 14,3% va 7,5% ni tashkil etib, 2024-yil aprel oyiga nisbatan sezilarli darajada kamaydi (mos ravishda 30,2% va 25,5%).

Shuningdek, 2025-yil aprel oyida 3 va 4 xonali xonadonlarning daromadlilik indeksi 6,7% va 3,3% gacha pasaydi (2024-yil aprel oyida — 24,9% va 30,6%). 2024-yil apreldan 2025-yilgacha bo‘lgan davrda jismoniy shaxslarning xorijiy valyutadagi muddatli depozitlari bo‘yicha o‘rtacha foiz stavkasi 5,1 foiz atrofida tebrangan bo‘lsa, milliy valyutadagi o‘rtacha foiz stavkasi 22 foizni tashkil etdi.

“Bu raqamlar, bir tomondan, uy-joyga kiritilgan investitsiyalarning daromadliligi jismoniy shaxslarning muddatli valyuta omonatlarining o‘rtacha daromadliligiga yaqinlashayotganini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan, milliy valyutadagi depozitlar bo‘yicha foiz stavkalari jozibadorroq bo‘lib borayotganidan dalolat beradi”, — deyiladi xabarda.

Eslatib o‘tamiz, O‘zbekistonda ko‘chmas mulk bozori tiklanib bormoqda. Ikkilamchi uy-joy narxlari ko‘tarila boshladi.