O‘zbekistonda maktab inspektor-psixologlari IIV tizimiga o‘tkazildi

O‘zbekistonda maktab inspektor-psixologlari xavflarni aniqlash va o‘smirlar jinoyatchiligi hamda huquqbuzarliklarining oldini olish bo‘yicha ishlashlari uchun Ichki ishlar vazirligi tizimiga o‘tkazildi, deb yozadi “Gazeta.uz” ichki ishlar vaziri o‘rinbosari Bekmurod Abdullayevga tayanib.

Vazirlik vakilining aytishicha, bunday psixologlarning asosiy vazifasi o‘quvchilarning davomatini kuzatish emas, balki erta jinoyatchilikning oldini olish bilan shug‘ullanishdir. Ilgari inspektor-psixologlar shtati Milliy gvardiya tasarrufida bo‘lgan, biroq 2025-yil mart oyidan boshlab u Ichki ishlar vazirligi tizimiga o‘tkazildi.

“To‘g‘ri, Milliy gvardiya tomonidan juda ko‘p ishlar qilindi, buni inkor etmaymiz. Ular bizning hamkasblarimiz va biz jinoyatchilikning oldini olish yo‘lida yelkama-yelka xizmat qilamiz. Lekin ish faqat o‘quvchilarning davomatini nazorat qilish bilan tugamaydi. Aslida davomat uchun Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi javob beradi. Biz topshiriq asosida davomat bo‘yicha amaliy yordam ko‘rsatamiz. Lekin, baribir, bizning birinchi vazifamiz — farzandlarimizning jinoyat ko‘chasiga kirib, huquqbuzar bo‘lib o‘sishining oldini olish”, — dedi Bekmurod Abdullayev.

Shuningdek, vazir o‘rinbosari o‘qishni ko‘chirish Milliy gvardiyaning o‘quvchilar bilan ishlashdagi imkoniyati cheklanganligi bilan bog‘liqligini tushuntirdi. Bekmurod Abdullayev uzoq vaqt maktabga bormaydigan va huquqbuzarlikka moyil bo‘lishi mumkin bo‘lgan bolalar bilan doimiy ishlash kerakligini ta’kidladi.

Aynan shuning uchun bunday psixologlar mahalla va uchastka profilaktika inspektorlari, IIV tizimiga kiruvchi ijtimoiy va huquqiy yordam ko‘rsatish markazlari bilan hamkorlik qilishi kerak. Misol tariqasida, vazirlik vakili bolalarning giyohvand moddalar tarqatilishiga aloqador bo‘lib qolish holatlarini qayd etdi.

“Bu ham IIVning mas’uliyat hududi. Ayrim hollarda jinoiy qidiruv xodimlari ishga jalb etiladi. Shuning uchun IIV tizimidagi inspektor-psixologlarda ishlash uchun imkoniyatlar va vositalar ancha ko‘p. Milliy gvardiya tizimida esa imkoniyatlar cheklangan edi”, — deya ta’kidladi ichki ishlar vaziri o‘rinbosari.

Bekmurod Abdullayevning aytishicha, yozgi ta’til davomida barcha inspektorlar Ichki ishlar vazirligi akademiyasida 20 kunlik o‘quv yig‘inlaridan o‘tgan, u yerda mamlakatning yetakchi psixologlari, oliy o‘quv yurtlari o‘qituvchilari va Ijtimoiy himoya milliy agentligi mutaxassislari dars bergan. Shundan so‘ng barcha inspektorlar test sinovlaridan o‘tkazilib, sertifikatlar oldilar.

Bundan tashqari, u davomat inspektorlarni tashvishga solayotgan yagona omil emasligini ta’kidladi. Shunday qilib, mutaxassislar Kundalik.com tizimida bir necha yil davomida maktabga qatnagan deb qayd etilgan o‘quvchilarni topdilar, ammo vaziyatni o‘rganib chiqqach, ular maktabga bormagan, chet elga ketgan yoki jinoyati uchun jazoni o‘tayotgan ekanligi ma’lum bo‘ldi. Shu munosabat bilan IIV vakili bunday xodimlarning asosiy vazifasi o‘quvchilarning davomatini nazorat qilish emas, balki o‘smirlar jinoyatchiligi va huquqbuzarliklarining oldini olish ekanligini ta’kidladi.

IIV Jamoat xavfsizligi departamenti xodimi Nilufar G‘iyosovaning aytishicha, 2025/2026 o‘quv yiliga qadar inspektorlar shtati 2000 nafarni tashkil etgan. Beshta maktabga bitta inspektor biriktirilib, ular ma’muriyat, maktab psixologi va ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo‘yicha xodimlar bilan hamkorlikda ishlaydi. Vazirlik vakilining ta’kidlashicha, mutaxassislar har kuni maktablarga tashrif buyurib, ehtimoliy xavflarni aniqlash uchun dars qoldirish sabablarini o‘rganmoqda.

Avvalroq O‘zbekistonda voyaga yetmaganlar uchun jinoiy javobgarlik yengillashtirilishi xabar qilingandi. Senatorlar bunday sharoitlar sudlanganlik tamg‘asisiz hayotni davom ettirish uchun sharoit yaratishiga umid qilmoqda.