O‘zbekistonda har kuni yo‘l-transport hodisalari oqibatida olti kishi halok bo‘lmoqda

Shavkat Mirziyoyev mamlakat yo‘llari holatiga bag‘ishlangan yig‘ilishda bu sohada hali ham qanday muammolar borligini ko‘rsatib, ularni bartaraf etish yo‘llarini ko‘rib chiqdi, deb xabar bermoqda prezident matbuot kotibi.

Yig‘ilishda so‘nggi 7 yilda mamlakatda avtomobil yo‘llarini ta’mirlashga 61 trillion so‘m yoki mustaqillikkacha bo‘lgan davrga nisbatan 3,5 barobar ko‘p mablag‘ ajratilgani ta’kidlandi. Shu bilan birga, birgina 2024-yilda O‘zbekistonda 9 364 ta yo‘l-transport hodisasi sodir bo‘lib, ularda 9 000 nafar fuqaro jarohatlangan va 2 203 kishi halok bo‘lgan. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, buning natijasida mamlakat yalpi ichki mahsulotning 0,4 foizini yo‘qotmoqda.

Eng ko‘p o‘lim holatlari Samarqand, Toshkent va Farg‘ona viloyatlarida qayd etilgan. 2025-yilning olti oyida 20 ta hududda yo‘l-transport hodisalari soni yuqoriligicha qolgan. Bunday holat Qiziltepa, Uychi, Paxtachi, Chust, Toyloq, Urgut, Shovot, Pastdarg‘om, Yakkabog‘, Qo‘shko‘pir, Xonqa, Denov, Peshku, Beruniy, Olmazor, Bektemir tumanlarida kuzatilmoqda.

Shu bilan birga, Mo‘ynoq, Nukus, Taxtako‘pir, Qonliko‘l, Yangiobod, To‘raqo‘rg‘on, Oqqo‘rg‘on, Sayxunobod, Buloqboshi, Ulug‘nor, Bandixon tumanlari, shuningdek, Ohangaron, Shirin, Nurafshon va Xonobod shaharlarida o‘lim holatlari umuman qayd etilmagan og‘ir hodisalar soni kamaydi. MDH davlatlari orasida har 100 ming aholiga o‘lim ko‘rsatkichi pastligi xotirjamlikka berilish uchun asos emasligi eslatildi.

“Afsuski, har to‘rtinchi avariyada 1 kishi yoki kuniga o‘rtacha 6 kishi vafot etayotgani barchani qattiq tashvishga solishi kerak”, — dedi davlat rahbari.

Avtomobil transporti va avtomobil yo‘llari sohasida sezilarli o‘zgarishlar bo‘layotgani ta’kidlandi. Xususan, Chust shahridan o‘tgan D-105 Farg‘ona halqa avtomobil yo‘lining 6 kilometrida himoya to‘siqlari o‘rnatilgani tufayli ilgari bu yo‘lda yiliga 10 nafargacha odam halok bo‘lgan bo‘lsa, 2025-yilda birorta ham o‘lim holati kuzatilmadi.

Shuningdek, xalqaro va davlat ahamiyatidagi yo‘llarni o‘rganish davomida mutaxassislar 967 km piyodalar yo‘laklari va 38 mingta yo‘l belgilari yetishmasligini aniqlashga muvaffaq bo‘ldi. Bundan tashqari, 1,5 mingdan ortiq yo‘llarda beton yoki metall to‘siqlar yo‘qligi aniqlandi.

Shuningdek, yig‘ilishda prezident yo‘l infratuzilmasini yaxshilash orqali avariyalarni kamaytirish bo‘yicha “Xavfsiz yo‘l” milliy dasturi boshlanganini ma’lum qildi. Uning doirasida “Xavfsiz yo‘l va xavfsiz piyoda” respublika jamg‘armasi faoliyati qayta tashkil etiladi.

U hukumat bo‘ysunuviga o‘tkaziladi va 2025-yilda 400 milliard so‘m ajratiladi. Mamlakatning har bir hududida Jamg‘armaning filiallari tashkil etiladi. Foto va videolokatsiya radarlari orqali olingan jarimalarning 25 foizini o‘sha yerga yo‘naltirish rejalashtirilgan. Mablag‘lar, birinchi navbatda, avariya xavfi bo‘lgan joylarni obodonlashtirish, yo‘l belgilari, to‘siqlar o‘rnatish, piyodalar yo‘laklarini yaratishga sarflanadi. Jamg‘arma tarkibiga hududiy yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmalari va yo‘l boshqarmalari rahbarlari hamda jamoatchilik vakillari kiritiladi.

Yo‘l harakati xavfsizligi tizimida yo‘l belgilari va svetoforlarni o‘rnatish, yo‘l chiziqlarini chizish bo‘yicha mas’ul korxonalar har bir hudud bo‘ysunuviga o‘tkazilishi rejalashtirilgan. Rasmiylar mamlakatdagi eng muammoli hududlarni aniqlash uchun zarur belgilar, chiziqlar, piyodalar o‘tish joylari va svetoforlar, shuningdek, smetalar haqidagi ma’lumotlar ochiq joylashtiriladigan elektron portal ishga tushirilganini ma’lum qildi.

Aholi ham o‘z g‘oyalarini qo‘shib, o‘zini qiziqtirgan loyihalarga ovoz berishi mumkin bo‘ladi. Shuningdek, portalga bajarilgan ishlarning videomateriallari va fotosuratlarini joylashtirish rejalashtirilgan bo‘lib, ularni ham aholi baholashi mumkin bo‘ladi. Jamg‘armani shakllantirishda barcha hudud va tumanlarga bir xil imkoniyat berilgani qayd etildi. Shu bois unga loyihalarni moliyalashtirish uchun mablag‘larni hududlar va tumanlar kesimida taqsimlash vakolati beriladi. Mahalla ichki yo‘llarini tartibga solishga tuman va viloyat hokimlari ham mas’ul bo‘ladi.

Avvalroq sun’iy intellekt Toshkentga yo‘l-transport hodisalari va tirbandliklarni kamaytirishga yordam berishi haqida xabar berilgandi. Tiqilinchlar ikki baravar kamayishi kerak.