O‘zbekistonda eko-industrial parklarni tashkil etish loyihasi boshlanadi

O‘zbekistonda sanoat zonalarida resurslarni tejovchi va ekologik xavfsiz yechimlarni joriy etishga qaratilgan eko-industrial parklarni yaratish loyihasi boshlanmoqda. Tashabbus Urgut EIZ va Farg‘onadagi «Mexanik» sanoat zonasidagi tajriba maydonchalarini qamrab oladi. Loyiha UNIDO tomonidan O‘zbekistonning tegishli vazirliklari bilan hamkorlikda Germaniya Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot federal vazirligi va GIZ ko‘magida amalga oshirilmoqda.

Loyiha EIPning asosiy tamoyillarini joriy etadi: energiya samaradorligi, resurslardan qayta foydalanish, chiqindilarni kamaytirish va ekologik xavfsiz o‘sish uchun korxonalar o‘rtasida hamkorlikni yo‘lga qo‘yish. Eko-industrial parklar biznes, davlat va jamiyat manfaatlarini birlashtirish imkonini beradi. Ular:

• ishlab chiqarishni yanada toza va tejamli qiladi;
• korxonalarga xarajatlarni qisqartirish va raqobatbardoshlikni oshirishga yordam beradi;
• hududlarda yangi ish o‘rinlari yaratadi va hayot sifatini yaxshilaydi;
• Barqaror rivojlanish maqsadlari (BRM) bajarilishiga ko‘maklashadi.

Loyiha quyidagilarni nazarda tutadi:

• mavjud sanoat zonalarini baholash va transformatsiya qilish;
• mahalliy kompaniyalar, biznes uyushmalari va davlat organlarini o‘qitish va jalb qilish;
• yashil sanoatga o‘tishni tizimli va barqaror qiladigan me’yoriy asos va strategiyalarni ishlab chiqish.

O‘zbekiston allaqachon butun mamlakat bo‘ylab sanoat zonalarini faol rivojlantirmoqda. EIP modelini joriy etish bu sa’y-harakatlarning mantiqiy davomidir: u nafaqat zavodlar qurish, balki sanoatni mamlakatning ekologik va ijtimoiy rivojlanishining bir qismiga aylantirish imkonini beradi.

Xalqaro tajriba shuni ko‘rsatadiki, eko-industrial parklar qat’iy cheklovlar haqida emas, balki foyda va samaradorlik haqida. UNIDO tashabbusi O‘zbekistonga ushbu yondashuvni amaliyotga tatbiq etgan Markaziy Osiyo davlatlari orasida birinchilardan bo‘lish imkonini beradi.

Loyiha 2024-yilda boshlangan. Matbuot anjumanida dastlabki natijalar taqdim etildi: Urgut sanoat zonasida 20 ta kompaniya tanlab olindi, ular uchun resurs samaradorligini oshirish salohiyati dastlabki baholandi. Hozirgi vaqtda to‘plangan ma’lumotlar asosida ekologik va ishlab chiqarish ko‘rsatkichlarini yaxshilash bo‘yicha tavsiyalar bilan individual tahliliy hisobotlar tayyorlanmoqda.

Bundan tashqari, eko-sanoat zonalari uchun maxsus sertifikat ishlab chiqilmoqda – uning mavjudligi barqaror rivojlanish tamoyillariga sodiqlikni ko‘rsatadi hamda investitsiya va ekologik sohalarda afzalliklarni ta’minlaydi.