“Daraxtlar xalal bermoqda”: Murod Nazarov daraxtlarni kesishga moratoriyni bekor qilishni taklif qildi

Murad Buildings qurilish kompaniyasi asoschisi Murod Nazarov Savdo-sanoat palatasi vakillari bilan uchrashuvda Toshkent Bosh rejasiga o‘zgartirishlar kiritish rejalashtirilayotganini aytib, daraxtlarni kesishga muddatsiz moratoriyni bekor qilish, shuningdek, kompensatsiya uchun “daraxtlar banki”ni tashkil etishni taklif qildi.

Uning so‘zlariga ko‘ra, bosh rejaning yangilangan versiyasida asosiy e’tibor renovatsiya va rekonstruksiya doirasida qurilishga qaratiladi.

Nazarovning ta’kidlashicha, amaldagi moratoriyga qaramay, texnikalar ko‘pincha yashil maydonlarga zarar yetkazmoqda. Uning so‘zlariga ko‘ra, hozirgi ko‘rinishdagi taqiqlar ishni qiyinlashtiradi va korrupsiya xavfini keltirib chiqaradi.

“Daraxtlar xalaqit beradi, albatta. Va ular baribir u yoki bu tarzda kesib tashlanadi. Avvallari o‘ylamasdan kesib tashlangani va katta rezonans bo‘lgani uchun moratoriy e’lon qilindi. Lekin amalda texnikani ishga tushirish uchun rekonstruksiya va renovatsiya qilinayotganda ham daraxtlar xalaqit beradi. Keyin baribir daraxtlar kesiladi”, — dedi u.

U hisob-kitoblarda daraxt diametrini hisobga olishni taklif qildi: masalan, diametri 40 sm bo‘lgan bitta daraxtning kesilishi diametri 15-20 sm bo‘lgan o‘nta daraxt ekish bilan qoplanishi mumkin. Bunday mexanizmdan quruvchilar ham, kesish “limitlari”ni sotadigan uchinchi tomon kompaniyalari ham foydalanishi mumkin.

Ushbu yondashuvga Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati Bobur Bekmurodov qo‘shilmadi. U daraxtlarni kesishga moratoriyni muhokama qilish mumkin emasligini aytdi va jamoatchilik talabi shaharda binolarni kengaytirishga emas, balki yashil hududlarni ko‘paytirishga qaratilganini ta’kidladi.

“Moratoriy — muhokama mavzusi emas. Quruvchi daraxt kesishni qonuniylashtirish kerak, deyapti. Ekologlar esa developerlar uylarini shahardan tashqarida qursin, deyapti. Nima haqiqat ekanligini belgilovchi — bu jamoatchilik. Bugun odamlar shahar markazida qurilishlar emas, yashil hududlarni ko‘paytirish tarafdori”, — dedi Bekmurodov.

Shuningdek, u taklif etilgan kompensatsiya mexanizmining samaradorligiga shubha bildirib, chinor kabi yirik daraxtning o‘sishi uchun 7-10 yil kerakligini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bunday chora-tadbirlarni taklif qilishdan oldin developerlar shaharni ko‘kalamzorlashtirishga qo‘shgan haqiqiy hissasini ko‘rsatishi kerak edi.

Eslatib o‘tamiz, amaldagi moratoriyga qaramay, birgina 2025-yilning 2 oyi davomida O‘zbekistonda 800 ta daraxt kesilgan. O‘shanda Prokuratura moratoriy joriy etilgani tufayli bunday huquqbuzarliklar soni 60 foizga kamayganini ma’lum qilgandi.