“Beton bosimi ostida”: Toshkentdagi mahalla aholisi qurilishdan shikoyat qilib, hokimiyatdan munosabat talab qildi

Toshkentda mahalliy aholining xohishiga zid ravishda qurilgan tartibsiz qurilishlar holatlari qayd etilishda davom etmoqda. Bu haqda poytaxtning Yakkasaroy tumani Minglar ko‘chasidagi Hamida Sulaymonova mahallasi aholisi NOVA24`ga ma’lum qildi.

Mittitumandagi xususiy sektor qurilishi tufayli bir necha yildan beri keskinlik kuchayib bormoqda. Mahalliy aholining ta’kidlashicha, birinchi o‘zgarishlar shaharda karantin cheklovlari amal qilgan pandemiya davrida boshlangan. Ularning so‘zlariga ko‘ra, aynan o‘sha paytda quruvchilar kotlovan qazishni, yangi obyektlar qurishni va qavatlarni qurishni boshlagan.

O‘nlab yillar davomida yashil va ochiq bo‘lgan hudud qisqa vaqt ichida qurilish maydoniga aylandi: atrofda mehmonxonalar qad rostladi, aholi changdan nafas olmoqda, daraxtlar qurib bormoqda, hamma joyda axlat to‘planmoqda, yangi binolar quyoshni to‘smoqda, ko‘p qavatli uylarning derazalari uy egalarining derazalariga qaramoqda.

Loyihalarning aksariyati dastlab kichik ikki qavatli eko-mehmonxonalar yoki mahalla muhitiga mos keladigan ozoda binolar sifatida taqdim etilgan. Amalda qavatlar soni ortib bordi: va’da qilingan ikki qavat o‘rniga to‘rt, besh, ba’zan esa olti qavat paydo bo‘ldi, — deb o‘z dardlari bilan o‘rtoqlashdi mahalliy aholi.

Ayniqsa, Minglar ko‘chasi, 22-24-uydagi obyektda bu muammo yaqqol ko‘zga tashlanmoqda. Shahar aholisining so‘zlariga ko‘ra, ilgari muntazam yo‘l-transport hodisalari tufayli bu uchastkadagi to‘siqni demontaj qilishga to‘g‘ri kelgan.

Aholining so‘zlariga ko‘ra, haqiqiy bino eskiz loyihasidan farq qiladi. U butunlay oynavand, boshqacha ko‘rinish va metrajga ega. Aholining ta’kidlashicha, mahallada bunday holatlar bir emas: ko‘plab binolar hujjat asosida emas, balki amalda o‘zgargan, bu esa xavotir uyg‘otadi. Shuningdek, aholi sotuvni vaqtincha taqiqlashni talab qilmoqda va quruvchi birinchi navbatda ikkita yuqori qavatni buzishini ta’kidlamoqda.

Mo‘ljallanayotgan loyiha Minglar ko‘chasi, 22-24-uy

Mahalliy aholi yashil hududlarning yo‘qolishini ham jiddiy muammo deb atamoqda. Mahalladagi ko‘plab uylar an’anaviy ravishda bog‘larga ega bo‘lib, ularning soyasi ko‘chalarni salqinlashtirgan va tabiiy shamollatishni ta’minlagan. Endi baland devorlar quyoshni to‘sadi, daraxtlar asta-sekin quriydi, havo og‘ir va chang bo‘lib qoldi.

Kommunal tarmoqlarga ham jiddiy yuklama tushmoqda. Suv ta’minoti beqaror bo‘lib qoldi, bosim eng yuqori soatlarda pasayadi, elektr energiyasi ko‘pincha butun sutka davomida o‘chadi. Uzilishlar paytida biz mehmonxonadan benzin generatorining shovqinini eshitamiz, u yerda agregatlar soatlab ishlashi mumkin va bolalarni uxlashga qo‘ymaydi, — deydi aholi vakillari.

Shahar aholisining ta’kidlashicha, infratuzilma ko‘p qavatli va tijorat obyektlari uchun emas, balki kam sonli oilalar uchun mo‘ljallangan.

Mahalladagi tor ko‘chalar transport oqimiga bardosh berolmay qoldi. Hududga har kuni qurilish materiallari ortilgan yuk mashinalari, taksilar va mehmonxona mijozlari kirib keladi. Aholi harakat xavfli va oldindan aytib bo‘lmaydigan bo‘lib qolganini, avariyalar endi tez-tez sodir bo‘layotganini, uy egalari uchun mo‘ljallangan avtoturargohlar qurilish yoki tijorat obyektlari bilan bog‘liq avtomobillar bilan band bo‘lganini, uy egalari esa nafaqat mashinalarini tashlab ketish yoki tashlab ketish, balki ko‘chalarda shunchaki harakatlanishlari ham qiyinlashganini aytmoqda.

Ayniqsa, Mirobod ko‘chasi, 2-uy, 51-uydagi yangi qurilish ham aholining e’tiroziga sabab bo‘ldi. To‘siqda obyektning pasporti joylashtirilgan bo‘lib, unga ko‘ra, gap mavjud turar-joy binosini biznes markazi sifatida “rekonstruksiya qilish” haqida ketmoqda.

NOVA24 muxbiri voqea joyida bo‘lib, bino butunlay buzib tashlangani, hudud beton bilan qoplangani va aslida yangi inshoot qurilishi davom etayotganini aniqladi. Aholining so‘zlariga ko‘ra, bu “rekonstruksiya” kategoriyasi mavjud cheklovlarni chetlab o‘tish usuli sifatida rasmiy ravishda ishlatilayotganining yana bir tasdig‘idir.

Mahallada fuqarolar yig‘ini bo‘lib o‘tdi, unda aholi tuman hokimligi vakillarini taklif qilib, yuzaga kelgan masalalar bo‘yicha tushuntirishlar olish va hokimiyat qanday choralar ko‘rishga tayyorligini eshitishni kutishdi.

Uchrashuvda ishtirok etgan NOVA24 muxbirining xabar berishicha, muloqot yangi jamoaviy murojaat tayyorlash taklifi bilan yakunlandi, unda aholi o‘z e’tiroz va takliflarini batafsil bayon qiladi. Yakkasaroy tumani hokimining qurilish, uy-joy kommunal xo‘jaligi, transport va ekologiya masalalari bo‘yicha o‘rinbosari vazifasini bajaruvchi Abdurasul Vahobov arizani belgilangan tartibda o‘rganib, komissiya chaqirishini ma’lum qildi.

Ammo aholi oxirigacha kurashib, boshqa idoralarga murojaat qilish niyatida. Ularning aksariyati tuman idoralariga bir necha bor murojaat qilganini, biroq aniq bir qarorga kelinmagan xabar yoki qisqa javob olganini aytmoqda. Bu safar aholi materiallar va shikoyatlarni Bosh prokuraturaga topshirish niyatida ekanliklarini ta’kidlashmoqda, chunki vaziyat odatdagi ma’muriy nizolar doirasidan chiqib, xavfsizlik, qonuniylik va shaharsozlik me’yorlariga rioya qilish masalalariga ta’sir ko‘rsatmoqda.