Tariflar, to‘lovlar va qoidabuzarliklar: Toshkentda birinchi pullik avtoturargoh qachon va qayerda paydo bo‘ladi?

5-may kuni poytaxtdagi “Bolajon” madaniyat va istirohat bog‘ida Toshkent shahridagi yangi avtoturargohlar tizimi mavzusiga bag‘ishlangan matbuot anjumani bo‘lib o‘tdi. Bu haqda NOVA24 jurnalisti xabar berdi.

2024-yil dekabr oyida “Tashkent Invest” Toshkent shahri uchun avtoturargohlar yagona axborot tizimini ishlab chiqish bo‘yicha tender o‘tkazdi va uning g‘olibi “Streetpark Systems” bo‘ldi.

Kompaniya avtoturargohlarni boshqarish va ekspluatatsiya qilishni avtomatlashtirish bo‘yicha dasturiy ta’minot yaratish va texnik yordamni tashkil etish uchun javobgar bo‘ladi.

Toshkentda pullik avtoturargohlar nima uchun kerak?

“StreetPark Systems” kompaniyasi direktori Qudratbek Yoqubovning taʼkidlashicha, ayni paytda Toshkent koʻchalarida, ayniqsa, piyodalar oʻtish joylarida tartibsiz avtoturargohlar koʻp boʻlib, bu noqulayliklar keltirib chiqaradi va ekologik muammolarni keltirib chiqaradi.

Pullik avtoturargohlar bu muammolarni hal qilishi, piyodalar yo‘laklari va jamoat joylarini bo‘shatish, ixtisoslashtirilgan avtoturargohlar sonini ko‘paytirish, joy qidirish va keraksiz sayohatlarni qisqartirish kerak. Bu shuningdek, zararli chiqindilarni kamaytiradi va shahar ekologiyasiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.

Avtomobillar toʻxtash joyi uchun yer ijarasi yiliga 63 milliard soʻm daromad olishi rejalashtirilgan.

Pullik avtoturargoh loyihasining birinchi qismi odamlarni qanday va nima qilishni o‘rgatish uchun mo‘ljallangan, deya ta’kidladi loyiha asoschilari.

Bunday tizimlarning muvaffaqiyatli misollaridan biri Moskvadagi pullik turargohlardir. Ularning mavjudligi Rossiya poytaxtida tirbandlikni 25 foizga kamaytirishga yordam berdi va markaziy hududlarda to’xtash joylaridan yanada oqilona foydalanishni ta’minladi.

Pullik avtoturargoh qachon va qayerda paydo bo’ladi?

Loyiha doirasida poytaxtning 86 ta ko‘chasida 13 208 ta avtoturargohdan iborat tizim joriy etiladi. 2025-yil may oyi oxiriga qadar ular shaharning 15 ta markaziy ko‘chalarida avtoturargohlarni ishga tushirishni rejalashtirmoqda. Har bir to‘xtash zonasida bosqichma-bosqich maxsus belgilar, yo‘l belgilari va IT uskunalarini o‘rnatish ishlari olib borilmoqda.

Loyiha bosqichma-bosqich amalga oshiriladi:

• Birinchi bosqich – 2025-yil may oyidan boshlab 6 ta markaziy ko‘chada (Amir Temur maydoni, Shahrisabz, Mirobod, Zarafshon va Istiqbol ko‘chalarida) pullik avtoturargoh tajriba rejimida ishga tushiriladi.
• ikkinchi bosqich – 2025 yilning may oyidan iyuliga qadar 30 ta ko‘chada yana 1 ta;
• Uchinchi bosqich – 2025 yilning iyulidan sentabriga qadar – jami 86 ta ko‘chani qamrab oladi.

Mutaxassislar to’xtash joylarini quyidagi mezonlarga muvofiq tashkil qildilar:

• tirbandlik darajasi yuqori bo’lgan ko’chalar;
• savdo va turar-joy infratuzilmasiga yaqin hududlar;
• yo’l harakati qoidalari va shaharsozlik qoidalarini buzmaydigan hududlar (chorrahalar, avtobus bekatlari, xavfsizlik zonalari loyihadan chiqarib tashlangan).

NOVA24 jurnalistining yo’l qoplamasi sifatini yaxshilash haqidagi savoliga javob berar ekan, mutaxassis bu yaxshilanishini, lekin faqat to’xtash joylari sohasida ekanligini aytdi. Har bir tuman bo’yicha vizual audit o’tkazildi; avtoturargohlar Toshkent shahar hokimligi va Yo‘l harakati xavfsizligi inspeksiyasi bilan kelishilgan holda o‘rnatiladi.

Narxlar va to’lov usullari

Avtoturargohlar uchun beshta tarif rejasi bo‘ladi: 5 ming, 8 ming, soatiga 10 ming (ikkita tarif narxi bir xil) va 12 ming so‘mlik. Tariflar shahar markaziga yaqinligi, shuningdek, davlat tomonidan belgilangan standartlarga qarab o‘zgarishi rejalashtirilgan. Tariflar bo‘yicha yakuniy qarorni hokimlik qabul qiladi.

Avtoulovchilar to’xtash joyi uchun quyidagi yo’llar bilan to’lashlari mumkin:

• asosiy usul – Poytaxt Parking mobil ilovasi orqali;
• avtoturargohlar yaqinida joylashgan Paynet terminallaridan foydalanish;
• PayMe, Click, Uzum Bank va boshqalar elektron to’lov tizimlari orqali;
• ilova orqali xalqaro bank kartalaridan foydalanish.

Foydalanuvchilar uchun qo’shimcha qulayliklar:

• Ilova orqali to’xtash joyini bron qilish mumkin bo’ladi;
• to’lovlarni boshqarish mumkin bo’ladi;
• nogironlar uchun imtiyozlar mavjud;
• elektr transport vositalari uchun quvvatlash joylari;
• Yo‘llarda harakat tezlashadi, noqulayliklar soni kamayadi.

Shuningdek, har bir haydovchi to’xtash joyida qancha vaqt o’tkazishini o’zi hal qiladi.

Mas’ul organlar tarif tizimi ustida ishlamoqda, ko’p qavatli uylarda yashovchilar uchun «yashash uchun ruxsatnomalar» ishlab chiqilmoqda. Birinchi bosqichda haydovchilar noqulayliklarga duch kelishi mumkin, shuning uchun ham axborot ta’minotiga e’tibor qaratiladi. Tizim tanish va shaffof bo’lganda, biznes markazlari uchun yangi tariflar va alohida rejalar paydo bo’ladi, hamma narsa tartibga solinadi va tizimlashtiriladi.

Ilova hozirda ishlanmaning yakuniy bosqichida, uni ishga tushirish 8-10 may kunlari rejalashtirilgan va kelgusida u muntazam yangilanib, takomillashtirilib boriladi.

Qoidabuzarliklar joyida va to’xtash joyi inspektorlari

Har bir to‘xtash zonasi videokameralar bilan jihozlanadi, ular inspektorlar tomonidan boshqariladi, vaziyat esa maxsus avtomashinalar tomonidan nazorat qilinadi.

Piyoda inspektorlari avtoulovchilarga yangi tizimga o’rganishga yordam beradi, shuningdek, to’xtash joylarini to’lash uchun planshetlar yordamida to’xtash joylarini boshqaradi. Bu ham statsionar kameralar tomonidan nazorat qilinadi.

Ko‘chma majmualar – videokameralar o‘rnatilgan maxsus avtomashinalar uzoq masofalarni bosib o‘tadi va to‘lanmagan to‘xtash joylarini davlat raqami bo‘yicha yozib oladi.

Qabul qilingan barcha ma’lumotlar yagona tizim orqali huquqni muhofaza qiluvchi organlarga yuboriladi. Mas’ul politsiya xodimlari arizani ko’rib chiqadi va agar zarur deb hisoblasa, jarima soladi.

Shuningdek o‘qing va tomosha qiling: Pullik avtoturargoh: toshkentlik haydovchilarni nima kutmoqda? NOVA24.uz poytaxt rasmiylari so‘nggi bir necha yil ichida nimalarga tayyorlanayotganini o‘rganib chiqdi.