Markaz bo‘ylab ajratilgan joylar, “kesilgan doira” va avtoturargohlar: Toshkentdagi Shota Rustaveli ko‘chasi qanday rekonstruksiya qilinmoqda?

20-may kuni Toshkent shahar hokimligida Shota Rustaveli ko‘chasini kompleks rekonstruksiya qilish loyihasiga bag‘ishlangan matbuot anjumani bo‘lib o‘tdi. NOVA24 muxbiri ko‘chaning bo‘lajak yangilanishi tafsilotlarini keltiradi.

Kompleks rekonstruksiya va u nima uchun kerak?

Shiddat bilan rivojlanayotgan Toshkent shahrida aholi soni ham yil sayin ortib bormoqda. Shu bilan birga, avtotransport vositalari soni ko‘paymoqda, aholining ehtiyojlari, qulaylik va xavfsizlikning yangi standartlari paydo bo‘lmoqda.

“Toshkent Invest” raisi Bahrom Shokirov Shota Rustaveli ko‘chasini rekonstruksiya qilish yangi tizimli yondashuv ekanligini ta’kidladi, uning asosida quyidagi maqsadlar yotadi:

• transport oqimini monitoring qilish tizimi, intellektual transport yechimlari, shuningdek, tirbandliklarni minimallashtirish joriy etiladigan samarali va xavfsiz transport tizimi;
• ekologik barqarorlik: daraxtlarni kesishga yo‘l qo‘yilmaydi, aksincha, yangi daraxtlar ekiladi;
• piyodalar, turizm infratuzilmasini rivojlantirish;
• iqtisodiy jihat, yangi jozibadorlik nuqtalari va yangi ish o‘rinlari.

Bu loyiha nafaqat ko‘chani, balki shahrimiz qanday bo‘lishi kerakligiga bo‘lgan munosabatni ham o‘zgartiradi. Biz barcha istaklarni inobatga olishga harakat qilamiz, hamkorlarimizga yetkazadigan tuzatishlar kiritamiz, aholidan ma’lumot olish uchun tegishli platforma yaratiladi. O‘ylaymanki, birgalikda Toshkentimiz tarixida qoladigan natijaga erishamiz, — Bahrom Shokirov.

Loyihaning maqsadi yo‘l harakatining barcha ishtirokchilari: piyodalar, haydovchilar, velosipedchilar va jamoat transporti yo‘lovchilari uchun xavfsiz, qulay va zamonaviy shahar muhitini yaratish, shuningdek, uning jozibadorligini oshirishdan iborat.

Qayta qurish loyihasi

Rekonstruksiya loyihasi Shota Rustaveli ko‘chasining Mirobod ko‘chasidan Choshtepa chorrahasigacha bo‘lgan qismiga ta’sir qiladi. Loyihaning asosiy elementlari ko‘cha markazidan alohida jamoat transporti liniyasini tashkil etish, 26 ta avtobus bekatini modernizatsiya qilish va yo‘l bo‘yi avtoturargohlarini tashkil etishdan iborat bo‘ladi.

Anjuman doirasida ko‘cha markazida ajratilgan yo‘lak bo‘lgan variant misol qilib keltirildi.

Ajratilgan polosaning bunday qo‘yilishi iqtisodiyotdagi yo‘qotishlarni kamaytiradi. Mutaxassislarning hisob-kitoblariga ko‘ra, ko‘cha markazidagi yo‘laklar yiliga 2,4 million dollargacha tejash imkonini beradi. Shu bilan birga, bu qaror harakatni sezilarli darajada tezlashtirishi kerak.

Yangilangan Shota Rustaveli ko‘chasida piyodalar o‘tish yo‘laklari har 400 metrda o‘rnatiladi, ajratilgan yo‘lakdagi orol-bekatlar oddiy bekatlardan 4 baravar ko‘p bo‘ladi va soatiga 6 ming yo‘lovchi tashish bilan bir vaqtda 4 tagacha avtobusni qabul qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Shuningdek, yo‘l qoplamasi yangilanadi, bordyurlar va yomg‘ir kanalizatsiyasi tartibga solinadi, trotuarlar rekonstruksiya qilinadi, velosiped yo‘laklari tashkil etiladi va bruschatka yotqiziladi.

Loyiha doirasida ko‘kalamzorlashtirish bo‘yicha zamonaviy yechimlarni joriy etish rejalashtirilgan, daraxtlarni kesish ko‘zda tutilmagan, tomchilatib sug‘orish va soyabonli qo‘shimcha barqaror daraxtlar ekilishi kutilmoqda.

Shota Rustaveli ko‘chasida 1982-yildan beri o‘zgarmagan sovet issiqlik ta’minoti tarmoqlari, shuningdek, 1965-yilda yotqizilgan ichimlik suvi tizimlari to‘liq yangilanadi. Fasadlar, peshlavhalar va bannerlar shaharning yagona kodiga muvofiqlashtiriladi.

Loyihaga ko‘ra, Shota Rustaveli ko‘chasining Shahrisabz va Mirobod ko‘chalariga tutashgan oxirida aylanma harakat modernizatsiya qilinishi kutilmoqda. Tirbandlik tufayli to‘g‘ri yo‘l ko‘pincha chapga burilish uchun saf tortgan avtomobillar bilan to‘sib qo‘yiladi.

“STIM” kompaniyasi vakili Sergey Kazakning aytishicha, mutaxassislar aylanani “kesishni”, chapga burilishni to‘g‘ri harakatdan ajratishni taklif qilishgan. Aylanada to‘xtash vaqtini tejash uchun chorraha ikki bosqichda ishlaydi.

Umuman olganda, ko‘chani rekonstruksiya qilish loyihasi 1-iyundan 1-sentyabrgacha uch oy ichida amalga oshirilmoqchi. YHXBB vakilining tushuntirishicha, rasmiylar ko‘chadagi harakatni qisman cheklab, transport o‘tishi uchun joylar qoldiradi. Qaysi hudud yopilishi haqida jamoatchilikka alohida ma’lumot beriladi.

Loyihani amalga oshirish bilan kim shug‘ullanadi?

Loyihani amalga oshirish bilan YHXB departamenti, Transport vazirligi va ularning hududiy boshqarmalari shug‘ullanadi. Pudratchi sifatida China Construction Fifth Engineering Division Co. xalqaro kompaniyasi ishtirok etadi. Ltd., CSCEC sho‘ba korxonasi.

Shu bilan birga, Shota Rustaveli ko‘chasidagi loyiha bo‘yicha ochiq tanlov va tender o‘tkazilmagan. Hukumat ehtimoliy sarmoyadorlarga xususiy taklif bilan chiqdi. Bunday takliflar to‘rtta kompaniya tomonidan kelib tushgan, biroq loyihani davlat kafolatisiz amalga oshirish bo‘yicha faqat CSEC’dan ijobiy javob olishga muvaffaq bo‘lingan.

“Toshkent Invest” kompaniyasi raisi Bahrom Shokirovning ta’kidlashicha, loyiha davlat byudjeti hisobidan amalga oshiriladi, biroq faqat bo‘lib-bo‘lib to‘lash sharti bilan: pudratchi barcha ishlarni o‘z hisobidan bajaradi, davlat esa ularni keyinroq to‘laydi.

Biz bir yildan beri investorni aniqlash ustida ishlayapmiz, ammo hozirda byudjetga yukni kamaytirish uchun shunday shartlar qo‘ydikki, investor loyihani o‘z mablag‘lari hisobidan amalga oshirsin, biz esa loyihani amalga oshirganimizdan so‘ng imkon qadar bu mablag‘larni keyinchalik imtiyozli davrlar bilan qaytarishimiz mumkin. Biz Xitoy kompaniyasi bilan muzokara o‘tkazdik, bu holatda mablag‘larni qaytarish uchun davlat kafolati berilmaydi. Ya’ni investor ko‘proq riskni o‘z zimmasiga oladi. Biz tanlov e’lon qilmadik, balki o‘zimiz kompaniyalarga tijorat taklifi bilan chiqdik. China State Construction bunday shartlarga rozi bo‘lgan yagona kompaniya edi.

China State Construction kompaniyasi bilan tuzilgan shartnomaning ochiqligi va jamoatchilikka taqdim etish imkoniyati haqidagi savolga Bahrom Shokirov jamoatchilik shartnomaning ayrim shartlari bilan tanishishi mumkinligini, biroq NDA (non-disclosure agreement, ya’ni oshkor qilmaslik to‘g‘risidagi kelishuv) imzolangani sababli hujjatni taqdim eta olmasligini aytdi. U Xitoy tomoni bilan shartnoma shartlarini oshkor qilish imkoniyati haqida gaplashishga va’da berdi, biroq hujjat xitoy va ingliz tillarida tuzilgani haqida ogohlantirdi.

Shu bilan birga, Shota Rustaveli ko‘chasini rekonstruksiya qilish qiymati hozircha noma’lum. Loyiha amalga oshirilgandan keyingina Ekspertiza markazi tomonidan tahlil qilinadi. Endi loyihani xitoylik hamkorlar moliyalashtiradi, tomonlar allaqachon 198 million dollarlik hadli kelishuvni imzolagan. Biroq Xitoy tomoni bilan kelishilgandan so‘ng, jamoatchilikka shartnomaning faqat bir qismi taqdim etiladi.

Ekspertiza o‘tkazilgandan so‘ng, narx belgilanadi. Buning uchun bizda ma’lum instansiyalar bor. Rekonstruksiya ishlari yakunlangandan so‘ng, biz barcha hujjatlarni Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Ekspertiza markaziga topshiramiz va aynan O‘zbekiston Respublikasida narx shakllanishini hisobga olgan holda yakuniy qiymat aniqlangandan so‘ng, Xitoy tomoni ushbu raqamlarni qabul qilishga tayyor, shundan so‘ng biz sizni yakuniy narx haqida xabardor qilishimiz mumkin. Ungacha esa ular ushbu loyihani o‘zlari moliyalashtirganliklari sababli, bu yerda ularning protseduralariga aralashishning ma’nosi yo‘q. Biz hozir sifat va narxni baholash xizmati uchun tanlov e’lon qildik, ushbu ekspertizadan so‘ng ushbu hujjatlar Ekspertiza markaziga yuboriladi, — Bahrom Shokirov.

Eslatib o‘tamiz, taxminan 198 mln dollarlik hadli shartnoma faqat Shota Rustaveli ko‘chasini rekonstruksiya qilish loyihasiga taalluqli emas.

“Gap transport tarmog‘i va unga tutash hududlarni (trotuarlar, veloyo‘laklar, sug‘orish, yoritish, drenaj tizimlari va boshqalar) modernizatsiya qilish bo‘yicha keng ko‘lamli infratuzilmaviy tadbirlarni o‘z ichiga olgan hadli bitim haqida bormoqda. Ushbu hujjat dastlabki xususiyatga ega – aniq shartlar, hajmlar, muddatlar va smeta hisob-kitoblari alohida loyiha bloklarini tayyorlash jarayonida aniqlashtirilmoqda”, — deyiladi Toshkent shahar hokimligi xabarida.

Mazkur bitim doirasida taxminiy qiymati 50 mln AQSH dollariga teng bo‘lgan ishlarning birinchi navbatdagi bosqichi Shota Rustaveli ko‘chasini kompleks rekonstruksiya qilish, shuningdek, Amir Temur shoh ko‘chasi, Shahrisabz ko‘chasi va Olmazor tumanida joylashgan boshqa muhim uchastkalarni yangilashni o‘z ichiga oladi. Yuqorida keltirilgan taqdimot lavhasida bu ishlarning bir qismi ko‘rsatilgan.

Mavzuga doir: Tariflar, to‘lovlar va qoidabuzarliklar: Toshkentda birinchi pulli avtoturargohlar qachon va qayerda paydo bo‘ladi? Har bir haydovchi to‘xtash joyida qancha vaqt bo‘lishini o‘zi hal qiladi.